Wat te doen? (3)

Wat te doen? (3)

Hoe redden we onze liberale democratie? Bespreking van twee boeken is mini-essay van Andrew Sullivan, een juweeltje dat ons ook te denken geeft over Nederland. ‘Linkse’ en ‘rechtse’ auteur zijn het eens: polarisatie versnelde in de VS na de invoering van de Civil Rights Act en de Immigration Act van 1964/65. Wat kon daar nou mis aan zijn? Het rechtzetten van de gevolgen van slavernij, en het openen van grenzen van een immigrantenland? Maar onbedoeld neveneffect was dat blanken de Democratische Partij verlieten. De Republikeinse Partij werd steeds blanker; Democraten waren de overigen. Mensen zijn ‘tribal,’ wij  beslissen instinctief of iemand tot de stam behoort of niet, voordat de ratio zijn stem verheft. Racisme werd de splijtzwam.

Maar: ‘Als mensen simpelweg geen weerstand kunnen bieden aan hun stammeninstincten, dan is dat een heel groot probleem voor een echte multiculturele democratie.’ Want in tijden van onzekerheid – denk aan immigratiegolven,  overgang van van een industriële naar een IT-economie – zoeken wij de stam op. Iedere stam eist erkenning – en geleidelijk wordt vrijheid van het individu, ooit het hoogste goed in de VS, vervangen door gelijke behandeling voor bevolkingsgroepen. Dus een permanente staat van ruzie.

Meest deprimerend is dat noch Ezra Klein, noch Chris Caldwell, noch recensent Sullivan een oplossing weet. Sullivan concludeert zwakjes dat godsdienst misschien kan helpen, of althans Christendom, dat geen onderscheid wil maken tussen ‘Jood of niet-Jood, vrije of slaaf, man of vrouw, rijk of arm.’

Ezra Klein, Why We’re Polarized

Christopher Caldwell, The Age of Entitlement