Varia

Moslims en Joden

geschiedenis | Law&Liberty | 16 sep 24

Vorig jaar was het 100 jaar geleden dat het kalifaat, de 'nakomeling' van Mohammed en politiek leider van Moslims sinds de 7de eeuw, werd opgeheven. De laatste kalief werd verbannen uit Turkije door Mustafa Kemal Ataturk, de oprichter van de republiek. Staat boven religie, goed toch? Maar deze schrijver heeft een interessant tegenargument. Het kalifaat temperde extremisten, en vooral: was de Joden goed gezind. Eeuwenlang voelden de Joden zich veiliger in Moslimlanden dan in 'Christelijke' landen.

Byzantium, voordat de stad werd veroverd door de Ottomanen, had strenge anti-Joodse wetten. De Ottomanen lieten in 1326 de eerste synagoge op hun grondgebied toe, en gaven Joden ook andere rechten. Het nieuws bereikte Europa: Ashkenazi die uit Hongarije werden verbannen migreerden in 1376 naar wat nu Turkije is. Joden uit Frankrijk, Sicilië, Beieren en Salonika volgden in de decennia erna.

Toen de Ottomanen in 1453 eindelijk ook Byzantium veroverden, werd Constantinopel de beste plek ter wereld voor Joden om te leven, schrijft een Amerikaanse historicus - zoiets als de VS nu.

Het artikel sluit af met dit verhaal: toen de laatste kalief, Abdulmejid II, op de Orient Express werd gezet om Turkije voorgoed te verlaten, kreeg hij een opvallend warm afscheid van de stationsbeheerder, die Joods was. Gevraagd waarom, zei hij: 'De Ottomaanse dynastie is de beschermer van de Joden van Turkije. Toen onze voorvaderen werden verdreven uit Spanje, boden de Ottomanen bescherming. (...) Het is onze gewetensplicht om ze te helpen in hun donkere tijden, zo goed als we kunnen.'

Afrika in oorlog

politiek | WSJ via Tyler Cowen | 31 dec 24

Sinds 1946 zijn er niet zo veel oorlogen geweest in Afrika. Die strekken zich nu uit over een oost-west strook ten zuiden van de Sahara. Burgeroorlogen niet meegeteld. Het aantal vluchtelingen in die zone is de afgelopen 15 jaar verdrievoudigd.

Celibatair Korea

ook belangrijk | X, via Cowen | 31 dec 24

“Meer dan 40% van Zuid-Koreanen onder de 40 is opgehouden een partner te zoeken. Meer dan de helft van de twintigers zou de voorkeur geven aan een huwelijk zonder kinderen. Meer dan 30% van alle huishoudens bestaat uit één persoon."