Huisvlijt

Kunt u vast thuis oefenen. Benodigd: een grote zakdoek – OK, een servet – en twee van die haarelastiekjes die vrouwen altijd overal laten slingeren. Niet naaien, geen schaar nodig. Alleen maar vouwen. Dat kan ik zelfs.

Sterfte

Vorige week vertelde ik u over EuroMoMo: sterfte in 24 Europese landen, ongeacht oorzaak. Publiceert iedere donderdag. Dus ook gisteren. De voorpagina staat nu vol voorbehouden. Dus laat maar zitten. Maar deze pagina, binnenin, stemt tot nadenken. (Zet de cursor op het begin van de donkerblauwe balk onderin.)

In de eerste week van januari 2017 waren er opvallend veel doden in Spanje, Portugal, Italië, en ook bovengemiddeld veel in Engeland, Ierland, Zweden, Noorwegen en Griekenland – en Nederland. Meer dan tot nu door Corona. Maar wat moeten we ermee? Dat er in de winter meer doden zijn. Soms door griep, soms door kou. Soms door Corona. Is dat voer voor beleidsmakers? Nee. Want het argument ‘Het is niet ongewoon’ snijdt geen hout. De ziekenhuizen liggen nu vol, er is een capaciteitsprobleem. Dus wat we willen voorkomen is onnodige sterfte, sterfte die wordt veroorzaakt door management.

Het CBS schreef destijds:

‘In januari 2017 overleden 15,8 duizend personen, 26 procent meer dan in een gemiddelde maand in dat jaar. De hoge sterfte in januari 2017 was de hoogste van de afgelopen halve eeuw. In totaal overleden in 2017 meer dan 150 duizend personen, het hoogste aantal ooit. (…) Ook in andere Europese landen is dit het geval.’
‘Een groeiende bevolking met een toenemend aantal ouderen zorgt ervoor dat, ondanks een stijgende levensverwachting, het aantal overledenen jaarlijks stijgt. Sinds 1950 is het aantal overledenen daardoor bijna verdubbeld. In de toekomst mogen we verwachten dat het jaarlijks aantal sterfgevallen blijft stijgen door een toenemend aantal ouderen.’

(NB: CBS spreekt van absolute aantallen, EuroMoMo van afwijkingen van de norm).

Zoompffff

Bent u ook Zoom gaan gebruiken? U bent niet de enige, Zoom zegt dat het aantal vergaderingen is toegenomen van 10 miljoen in december tot 200 miljoen in maart. Dankzij Corona.  Maar de video conference call dienst (in goed Nederlands) heeft veel klachten gekregen. Dat de gegevens van gebruikers niet veilig zijn, dat het beeld niet goed is, dat het end-to-end encryption belooft en niet waarmaakt. De baas heeft nu verordonneerd: geen nieuwe fratsen meer tot we alle problemen hebben opgelost.

Kunst is troost

Gebruik vooral deze tijd om alles online te bekijken waar u voorgaande jaren ‘geen tijd voor’ had. Opera’s, concerten, toneel – London! – kan ook, zie deze tip van The Spectator: ‘One Man, Two Guvnors,’  op YouTube 2-9 april. De week erna, een andere van The National Theatre. Zes andere tips achter de klik.

Wat is 't waard?

Enquete van Nielsen onder ruim 9.000 mensen in China, India, Zuid-Korea, Duitsland, VK and VS rapporteert: slechts 16% betaalt voor online nieuws. Van jongere mensen (16-34 jaar), 17%.

Pleidooi: maskers

Tsjechië heeft van alle Europese landen – tot nu toe – de minste Coronadoden. Volgens deze datawetenschappers omdat Tsjechië als enige mondmaskers verplicht stelde. Ze beschermen niet de drager, maar zijn omgeving. Ook zelfgemaakte maskers:

Ze voeren tientallen studies aan waaruit dat zou blijken. ‘Het gaat om gedragsverandering, net als dat we het tegenwoordig normaal vinden dat mensen hondenpoep opruimen,’ schrijft H. van Tijen, die deze bron aanleverde. In Aziatische landen waar maskers niet als genant worden beschouwd –  Japan, Singapore, Taiwan en Hongkong – verspreidt de ziekte zich veel minder snel. Taiwan fabriceert 10 miljoen maskertjes per dag.  (Ietwat klunzige) uitlegvideo achter de link.

toevoeging 1 april: Stratechery (invloedrijke technologie-website van Ben Thompson) komt tot dezelfde conclusie (tip B. Gramberg)

Dood(2)

Sterftegetallen in Europa via EuroMoMo. Lezer F. Verhoeven reageerde: ‘Door alle maatregelen vallen er ook minder verkeersdoden, minder arbeidsongevallen, misschien ook minder criminaliteit (iedereen is thuis) … Minder hartproblemen vanwege (verplichte) rust en lagere werkdruk? Ik verwacht algeheel dat er minder doden vallen.’ Een ander merkte op dat als iedereen nu zijn handen wast, dat ook verspreiding van de ordinaire griep zal tegengaan.

Weet de groep meer?

‘The wisdom of crowds.’ Vele mensen weten meer dan experts. Als u het hoofd schudt, lees dan niet verder – mail mij. Ik kan niet echt wetenschappelijk bewijs vinden dat het werkt. Maar Peter Diamandis, van de Singularity University, gelooft er in. Een experiment begon in 2011 onder supervisie van het Amerikaanse ministerie van Defensie en de top-spionage-adviseur van het Witte Huis, onder de naam The Good Judgment Project, (wikipedia hier).

Drieduizend mensen die de krant lezen en redelijk leergierig zijn kunnen samen beter de toekomst voorspellen dan professionele analisten van de CIA, was hun conclusie. Het project kent inmiddels verschillende commerciële toepassingen, waaronder deze. Wat voorspellen zij over Covid-19? Opnieuw, niet iets om je aan vast te klampen, maar wel om over een maand of zes eens terug te lezen.

Absoluut

Zo lang er niet getest wordt, krijgen we geen greep op Corona. We weten niet hoeveel mensen besmet zijn geweest, of nog ziek zijn; wie er besmettelijk is; wie het al heeft gehad. Ziekenhuizen (in Nederland) proberen mensen zo veel mogelijk te ontmoedigen binnen te komen. Artsen laten liefst mensen thuis uitzieken. Dus alle schattingen over ratio’s als besmettelijkheid, dodelijkheid of snelheid van verspreiding zijn onbetrouwbaar omdat we de noemer niet kunnen definiëren.

Maar sommige dingen zijn wel absoluut. Dood, bijvoorbeeld. Ongeacht oorzaak. En geloof het of niet, er is een instelling die volgt hoe veel mensen er in de hele EU dood gaan. Maakt niet uit waaraan. Genaamd Euromomo, European Monitoring of Excess Mortality for Public Health Action.

Nota Bene: het is nog te vroeg om nu al conclusies te trekken uit hun cijfers omdat er een vertraging van enkele weken zit in de – wekelijkse – rapportage. Maar wel iets om de komende weken en maanden in de gaten te houden.  Het meest recente rapport, dat gaat tot en met week 12 (vrijdag 20 maart), toont nog geen toename van sterfte. (tip I. de Kogel)

Zelf ophalen?

Misschien iets voor Rutte c.s.? De vliegtuigen van KLM staan toch niets te doen. VS hebben 22 vluchten naar China georganiseerd voor maskertjes, handschoenen en thermometers.