wetenschap • tech • gezondheid • geld

Corona 1

Amerikaanse econoom poneert de stelling: mensen moeten zichzelf snel en goedkoop kunnen testen. Als er een betaalbare, redelijk betrouwbare zelftest bestaat zullen mensen die gebruiken; dat zou economisch en medisch voordeel opleveren. Omdat veel mensen die zich niet lekker voelen twee opties hebben – namelijk thuis blijven, of toch de deur uitstappen om te werken/boodschappen te doen/kinderen op te halen/etc. Het eerste is economisch nadelig, het tweede is medisch nadelig want verhoogt risico op verspreiding. Waarom moet dit per se door de medische stand gebeuren?


Vindingrijk

Een nieuwe manier voor musici om geld te verdienen nu ze geen live concerten meer kunnen geven. Speakers die alleen live muziek streamen, en alleen spelen als ze worden geactiveerd door de musici. ‘Live performances where the artist controls every detail.’  Gemaakt door specialisten, ergens in New York, die zo natuurgetrouw mogelijk muziek willen reproduceren. De speakers hebben geen papieren conus maar eentje van hout. Enfin, lees verder …


12 oktober

(Klik op grafiek om naar de bron te gaan. Daar valt ‘The Netherlands’ gek genoeg weg, maar we staan rechtsbovenaan, bij België. )


Wetenschap

Matt Ridley vat nog eens samen hoe wetenschap werkt, en wat wetenschap wel en niet kan. Op zijn gebruikelijke glasheldere manier. ‘Wetenschap is beter in het verleden uitleggen dan de toekomst voorspellen.’ ‘Mathematische modellen zijn een ingewikkelde, formele manier van raden. Er is een zorgelijke tendens de laatste jaren om hun uitkomsten te beschrijven met woorden als data, resultaten of uitkomst. Dat zijn ze niet.’

De wetenschap bestaat niet. Er zijn verschillende wetenschappelijke opvattingen.’ En nog veel meer.

Eindconclusie? ‘Er is geen simpele manier om erachter te komen welke conclusie betrouwbaar is en welke niet. De enige manier is zelf het bewijs te bestuderen. De meesten van ons gaan af op de reputatie van de wetenschapper, of de verslaggever. Dat is beter dan niets, maar niet waterdicht. Bij twijfel, doe uw huiswerk.’

(Tip I. de Kogel. Achter betaalmuur. Omzeiltruc: via de twitterfeed van Ridley.)


Vliegen?

IATA, de vereniging van luchtvaartmaatschappijen, zegt dat er sinds het begin van het jaar 44 gevallen zijn geweest waarin besmetting van Covid-19 is opgelopen tijdens een vliegreis. In diezelfde periode waren er totaal 1,2 miljard reizigers. Dus een kans van 1 op 27 miljoen om tijdens een vliegreis besmet te raken. Zelfs als slechts een tiende van alle besmettingen is gerapporteerd en/of geregistreerd, dan is de kans 1 op 2,7 miljoen, zegt IATA. En de meeste van deze gevallen vonden plaats in het eerste kwartaal, toen mondkapjes nog niet verplicht waren.

IATA is een belangenvertegenwoordiger dus we moeten voorzichtig zijn. Je zou bovenstaand staatje ook kunnen lezen als: ‘Als er iemand met Covid-19 an boord is, is de kans 41 op 139 oftewel 1 op 3 dat je besmet raakt.’ Dus veel hangt af van de pre-check, door luchthavens en luchtvaartmaatschappijen, en zelfselectie door reizigers.

IATA verwijst ook naar een gedetailleerd onderzoek in de Journal of Travel Medicine, gepubliceerd eind september, ‘summarizing all peer-reviewed or public health publication of flights with likely, possible or unproven in-flight SARS-CoV-2 transmission from 24 January 2020 to 21 September 2020.’ Dat waren 19 vluchten.

Ongeveer 175 mensen met Covid-19 ten tijde van boarding; 35 secundaire besmettingen tijdens de vlucht. Een op 5. Daarvan 26 in maart, bij evacuaties. Dus 9 bij de overige vluchten; Dat zou het risico terugbrengen naar 1 op 18. Maar NB: dit zijn gemiddelden. Op de meeste vluchten waar mondkapjes werden gedragen, was het aantal besmettingen nul. Conclusies? Het artikel durft er niet aan, citeert telkens weer de beperkingen die harde conclusies bemoeilijken. Behalve dit: ‘Strikt gebruik van maskers lijkt beschermend te werken.’


€ : dat kan niet goed gaan

‘An accident waiting to happen.’ Dat is de euro, zegt econoom Willem Buiter. Hoe vertaal je dat? “Dat kan niet goed gaan,” toch? Enfin, Buiter – voormalig econoom bij Citicorp, nu bij Columbia U. – is een bekend criticus van het eurosysteem. ‘Het is moeilijk om een slechter ontwerp te bedenken voor een multilateraal monetair systeem.’ Dit is een specialistisch artikel, maar één van de hoofdpunten is: nationale centrale banken kunnen verplichtingen aangaan die de verantwoordelijkheid zijn, uiteindelijk, van de ECB. En dat gaat wrikken.


De toekomst

Beetje reclameverhaal, maar dit prototype laat wel zien waar de logica van elektrische auto’s uiteindelijk naartoe leidt: een platform – een skateboard – met op de vier hoeken alle bedieningsfuncties: gas geven, remmen, schokdempen, zelfs sturen. Alles elektronisch, niet mechanisch, aangestuurd: ‘drive-by-wire.’ Dat heeft een Tesla nog niet. Stel je eens voor, wat een onderhoudsgemak. Probleem linksvoor? Haal die unit weg, vervang, en repareer in de ‘garage’ terwijl het platform weer in dienst is. Daarbovenop kun je iedere soort ‘auto’ configureren die je maar wilt. En elektronisch? Dus je kunt hem ook op afstand besturen? Jazeker. Israelische fabrikant probeert traditionele automakers te verleiden.


Beste ziekenzorg?

Welk land heeft de beste gezondheidszorg? Een favoriete vraag in de VS, dat op vrijwel alle lijstjes onderaan staat. Ezekiel Emanuel (oncoloog, Harvard, PhD in politieke filosofie, mede-auteur van Obamacare, etc.) onderzoekt in een nieuw boek.

Tot nu toe is de ‘Commonwealth’ studie het meest gezaghebbend. Die beschouwt het Engelse systeem als het beste, de VS als slechtste. Emanuel verschilt op een paar punten: de VS is niet laatst maar één-na laatst, omdat hij China meeneemt. En wie heeft de beste? Hij laat die plek leeg. Te veel variabelen om een winnaar aan te wijzen, zegt Emanuel. Hij zegt: van de elf landen die ik onderzocht is er een groep het beste: Duitsland, Nederland, Taiwan en Noorwegen. Wie je het hoogste aanslaat hangt af van je prioriteiten. Korte wachtlijsten, keuze van artsen en ziekenhuis, goede langdurende zorg: Duitsland. Als je de goedkoopste medicijnen wilt en goede elektronische dossiers: Taiwan. Engeland en Canada zijn weer goed in andere dingen.

En toen hij het mes op de keel kreeg, zei hij: Nederland. ‘Die hebben een goede combinatie.’ Emanuel zal weinig gehoor krijgen in zijn eigen land want hij is voor ‘sociale’ gezondheidszorg en dat is nog steeds godslastering in God’s Own Country.


onApple's

Installeren van iOS14 op de mobiel en smartwatch leidt tot een hele serie problemen, waaronder een snel leeglopende batterij. Apple’s antwoord: deze problemen kunnen zich voordoen, en u kunt ze verhelpen door telefoon en horloge te backuppen, vervolgens leeg te vegen en iOS en inhoud opnieuw te installeren. Niet het gelikte, klantvriendelijke Apple dat we gewend zijn.


200 jaar rente

Historisch perspectief is altijd nuttig. In de 19de eeuw was geld duur, wat mij logisch lijkt: minder informatie, meer onzekerheid. Meer oorlog, minder stabiliteit. ‘Les trente glorieuses’ na de Tweede Wereldoorlog zijn vooral zo glorieus geweest omdat overheden met geld strooiden. De rekening daarvoor kwam eind jaren ’70; alleen hardhandig ingrijpen – draconische renteverhoging – keerde het tij, ten koste van veel leed. De rente op staatspapier nu is laag, nog niet zo laag geweest. Is dat het gevolg van vergrijzing? Of iets anders? (klik op plaatje voor schermvullend beeld)


Abonneer De Bicker

Vul hieronder uw e-mailadres in om u in te schrijven voor de nieuwsbrief
jamie@example.com
Abonneer