wetenschap • tech • gezondheid • geld

Kudde of niet?

Dit is van vorige week, en van The Economist. Die citeer ik meestal niet omdat ik er van uitga dat u die toch al leest. Maar dit is een goed stuk omdat het recht in het hart van de hele discussie gaat: doen we te veel of te weinig om Corona te bestrijden? Twee groepen van artsen, serieuze mensen, geen twitteraars, staan lijnrecht tegenover elkaar.

Begin oktober publiceerden drie epidemiologen en gezondheids-experts den de universiteiten Harvard, Stanford en Oxford een pamflet waarin ze pleitten voor groepsimmuniteit: laat het virus zich verspreiden onder jonge en gezonde mensen, en scherm kwetsbaren af.

Tien dagen later kwam er een repliek, in de vorm van een open brief in The Lancet. Groepsimmuniteit is ‘een gevaarlijke misvatting die niet wordt ondersteund door wetenschappelijk bewijs.’

Beide petities zijn inmiddels ondertekend door duizenden wetenschappers.

Groepsimmuniteit zegt: slechts slechts 5% van de mensen is kwetsbaar. Het belangrijkste argument tegen ‘groepsimmuniteit’ is dat het nog niet zeker is hoe lang mensen die het virus hebben gehad, immuun blijven. Misschien niet langer dan een jaar. En hoeveel mensen moeten besmet zijn geweest voordat je groepsimmuniteit hebt bereikt? Misschien 43%. En het is onmogelijk om in te schatten hoeveel mensen er in de tussenliggende periode overlijden, of blijvende gevolgen overhouden aan de besmetting. Als slechts 1% van de besmetten blijvende gevolgen overhoudt, zijn dat tienduizenden extra gevallen voor de zorg.

Dus, zeggen de tegenstanders: deze benadering is ‘high risk- high reward.’

De voorstanders van groepsimmuniteit zeggen: door lockdowns en economische verlamming krijg je veel meer doden op de lange termijn.

Details in het artikel.

Intussen blijft het een raadsel. Zweden, met zijn groepsimmuniteit-beleid, heeft heel weinig nieuwe gevallen in de tweede golf; maar Canada en Duitsland, klassieke lockdowners, ook. En Nederland, dat toch ook een vrij nonchalant beleid heeft gevoerd deze zomer, heeft meer nieuwe besmettingen dan de meeste andere OESO-landen.


Te leuk

… om niet mee te nemen, ook al is het van vorige week. ‘The mayor of a Russian village was running unopposed, so he nominated the city hall’s cleaning lady as his opponent. She won.’


Lijden op niveau

Hoger opgeleide mensen met een relatief hoog inkomen hebben meer last van de coronarestricties. Zij hebben vaker last van depressiesymptomen; en zeggen meer dan gemiddeld dat de kwaliteit van hun leven achteruit is gegaan.


Apple cultuur

Harvard Business Review heeft Apple bestudeerd en concludeert: de techneuten hebben het voor het zeggen. ‘Fundamenteel is dat het bedrijf denkt dat mensen met de meeste deskundigheid op een gebied ook de beslissingen moeten nemen op dat gebied.’ Er zijn geen ‘algemene managers’ die voor een product verantwoordelijk zijn; maar techneuten die verantwoordelijk zijn voor ‘functies’ zoals camera, materiaal, geluid, knoppen, batterij. En dus ook geen mensen die beslissingen nemen op basis van winst en verlies per kwartaal.


Romeins Rijk

Bespreking van drie boeken over het Romeinse Rijk, China en Karel de Grote. Het Romeinse Rijk ging niet ten onder door vandalen en barbaren uit het noorden, maar door burgeroorlogen geleid door generaals en concurrerende keizers. De val van Rome was geen drama, integendeel, ‘het beste wat Rome voor ons kon doen.’ In de eeuwen na 500 was de lappendeken van graafschappen, hertogdommen, stad-steden etcetera het toneel van voortdurende en bloedige oorlogen inderdaad; maar die permanente staat van competitie voedde ook innovatie, democratie en financiële netwerken. En maakte westelijk Europa onmogelijk om veroverd te worden door buitenstaanders, zoals de Mongolen. De macht was te verbrokkeld. De interessante vraag is: waarom kwam er na Rome geen nieuw keizerrijk? China had opeenvolgende dynastieën en bleef grotendeels hetzelfde gebied onder centraal bestuur. De gehoorzaamheid, de onderdanigheid van Chinese burgers maakte centraal gezag mogelijk maar was ook ‘touw voor de inbreker:’ in China konden de Mongolen met één veldslag de heerschappij van noordelijk China overnemen.

Die biografie van Karel de Grote hangt er een beetje bij, maar hij was wel de eerste die een poging deed een opvolger van het Romeinse Rijk te creëren. Met beperkt en tijdelijk succes.


Waarom Trump?

Een nieuwe podcast. Deze keer een rechttoe-rechtaan interview. Met een Amerikaan die op Donald Trump stemt. Waarom? Omdat ik het niet snap en wil begrijpen, en ervan uitga dat u ook die nieuwsgierigheid hebt. Het is netto iets minder dan 40 minuten en is meer een gesprek dan een interview. Michiel van der Voort is een oude vriend die ik al meer dan 30 jaar geleden heb leren kennen toen we allebei in New York woonden en werkten. De rest licht ik toe in de inleiding. Misschien denkt u: ‘waarom geeft De Bicker een platform aan zo iemand?’ Misschien denkt u wel ‘wat een soft gesprek, hij laat hem helemaal wegkomen.’ Luister en oordeel zelf. (ook op Spotify en Apple iTunes.)


Ziekenhuiscapaciteit (3)

‘Een antwoord dat echt een aantal aannames doet die kant nog wal raken.‘De zorg kent geen vrije markt, iedere pil die wordt verstrekt, iedere prik in de bil wordt bepaald door een netwerk van regels verzonnen door politici en ambtenaren in de ivoren torens van Den Haag en omstreken.‘De zorg is niet efficiënt, het tegendeel is waar. Ik heb me als organisatie professional keer op keer lopen ergeren aan het totale gebrek aan efficiëntie in ziekenhuizen en verzorgingshuizen. Een vergelijking met de staatsbedrijven in de Sovjetunie is beter.‘Een rondje met een manager van een groot algemeen ziekenhuis enkele jaren geleden, leverde binnen twee uur een potentiële besparing op van meer dan 2.000.000 euro per maand! Maar ja, meneer vond dat de sector toch anders is en complexer dan het bedrijfsleven, wat ik bestrijdt met 20 jaar afzien in de zorg gevolgd door 25 jaar mogelijkheden zoeken in het bedrijfsleven.‘Laten we eens stoppen met dit soort links populistische praat en de vingers op de zere plek leggen:

  • teveel overheidsbemoeienis
  • teveel bureaucratie
  • geen enkele relatie met klanten die ook geen vrije keuze hebben in zorg waardoor er geen marktmechanisme is
  • belabberd management met veelal incompetente managers
  • beroerd personeelsbeleid dat mensen alleen maar ziek maakt en wegpest.

‘Ik schreef er recent nog dit artikel over.

https://agamedes.company/index.php/blog/waarom-meer-loon-het-probleem-van-de-zorg-niet-gaat-oplossen

(Ad de Beer)


Dit was het meest complete antwoord op de vraag ‘waarom bouwen we niet meer ziekenhuiscapaciteit?’ Van lezer Bert de Fijter, voormalig ziekenverzorgende/verpleegkundige/anesthesie verpleegkundige:

‘Goeie vraag, dat had Nederland zich 10 jaar geleden moeten bedenken. De zorg is aan de vrije markt overgelaten en is uitermate efficiënt gemaakt, precies genoeg personeel en middelen voor de standaard zorgvraag.
Met uitzondering voor een bus die tegen een viaduct rijdt of een vliegtuig die in een flat vliegt, dus niet meer overcapaciteit dan een paar duizend ernstig zieken of gewonden Nederland breed, zie vrijwel ieder jaar dat de grenzen al bereikt worden met de standaard griepgolf. Er is door ervaren artsen, verpleegkundigen, virologen en rampspecialisten jarenlang gewaarschuwd dat de capaciteit te krap is om calamiteiten op te vangen, maar de markt is ingesteld op efficiëntie en kostenbesparing en daar plukken we nu de wrange vruchten van.

‘Snelopleidingen voor verpleegkundigen is niet mogelijk voor de huidige benodigde hoeveelheid kennis en kunde en ervaring om de kwaliteit te handhaven die onze zorg kent, wij zitten aan de top van de kwaliteit in de wereld en piepen al als er een kleine fout gemaakt wordt.
Daarnaast is het werk en denkniveau op een IC, een OK en de eerste hulp op HBO+ niveau, dat wil zeggen dat verpleegkundigen daar, tot op zekere hoogte, zelfstandig mogen observeren, vaststellen dat er een interventie nodig is, de interventie uitvoeren inclusief medische handelingen uitvoeren, zoals infusen aanbrengen de benodigde vloeistoffen geven, beademingsmachines instellen en aanpassen, medicatie aanpassen. In Nederland staat niet continu een arts aan het bed of is op iedere OK aanwezig, dus de IC verpleegkundigen en anesthesie verpleegkundigen zijn extra opgeleid om deze medische handelingen uit te voeren. Daarvoor is nodig, bovenop de verpleegkunde opleiding, een IC opleiding van anderhalf jaar tot 2-3 jaar voor een medewerker anesthesie.
‘Ieder mens is anders en reageert anders op medicatie, dus een standaard hoeveelheid is voor niemand de juiste hoeveelheid.
Bedenk ook dat een Corona patiënt grofweg 10+ medicatie krijgt via infuuspompen om in slaap te blijven en om complicaties te voorkomen; de balans van deze medicatie is voor iedere patiënt anders.

‘De opleiding voor generalistisch verpleegkundige duurt 4 jaar en dan komt de specialisatie pas aan bod, die nog 1,5 tot 3 jaar duurt en dan moet je nog een jaar onder begeleiding van een ervaren verpleegkundige werken voor je volledig zelfstandig beslissingen mag nemen en een aantal handelingen volledig zelfstandig mag uitvoeren.
Deze verpleegkundigen in opleiding moeten les krijgen en in de praktijk begeleid worden, wat ook extra ervaren personeel kost en wat dan afgaat van de huidige zorg, dus nog meer afschaling van de reguliere zorg.

‘Als dit hele Corona verhaal voorbij is, dan moet Nederland maar eens heel goed gaan kijken hoe het zijn gezondheidszorg opnieuw wil opbouwen met de nodige overcapaciteit. Dat kost geld en dat zal de bevolking zelf op moeten brengen Wil men hier niet aan betalen, dan moet men ook niet gaan piepen als er niet voldoende capaciteit is.

‘Het idee om de regels soepeler te maken is een mogelijkheid. Bedenk dan wel dat als de ziekenhuizen alsnog overvol liggen met veel te weinig personeel, dat patiënten in de gang en op de stoep zullen blijven liggen en thuis verzorgd moeten worden met als gevolg niet de juiste zorg, medicatie en zuurstof; en dat dan het percentage dat overlijdt, veel hoger zal worden. Evenals de blijvende symptomen vanwege de niet ontvangen juiste behandeling.’


Ieder nadeel ...

Klimaatverandering heeft zijn voordelen. Temperaturen in het Poolgebied stijgen twee keer zo snel als in de rest van de wereld. Daardoor is de Batagay scheur in Oost-Siberië de afgelopen 50 jaar steeds breder geworden, nu bijna 900 meter. In de winter kunnen archeologen naar beneden klauteren – niet in de zomer, want dan vallen regelmatig smeltende blokken bevroren aarde, soms ter grootte van een auto. Ze verzamelen daar stukken aarde die tot 650.000 jaar oud zijn. Dat zou inzicht kunnen geven in hoe de permafrost en de fauna hebben gereageerd op periodes van hogere temperaturen in het verleden. ‘De poort naar de onderwereld,’ noemen de lokale bewoners de Batagay.


Corona 2

Een vraag. De reden voor lockdowns en andere beperkende maatregelen is steeds: we moeten de gezondheidszorg niet overbelasten. Zou het niet economisch efficiënter zijn om de ziekenhuiscapaciteit uit te breiden? Wegen de extra kosten van investeren in bedden, materiaal en personeel niet op tegen de economische kosten van het afsluiten van de economie?


Abonneer De Bicker

Vul hieronder uw e-mailadres in om u in te schrijven voor de nieuwsbrief
jamie@example.com
Abonneer