wetenschap • tech • gezondheid • geld

Goede vraag

Die zouden de redacties van Nederlandse media zich ook eens moeten stellen.


Te ijverig

Fragment uit een interview met Adar Poonawalla, baas van het Serum Institute of India, de grootste vaccin-maker ter wereld: ‘Wat voor mij een grote teleurstelling is, wat de uitlevering van vaccins met een paar maanden heeft vertraagd – niet alleen bij ons – is het gebrek aan wereldwijde harmonisatie van het toezicht. De afgelopen zeven maanden ben ik druk bezig geweest met het produceren van vaccins, en wat deden de toezichthouders van de VS, het VK en Europa?  Hoe moeilijk kan het geweest zijn om samen te komen, met de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) erbij, om met elkaar af te spreken dat als een vaccin is goedgekeurd in een handvol grote landen waar de productie plaatsvindt – dat die vaccins dan overal op de planeet mogen worden ingezet?’

‘Nu hebben we een lappendeken van goedkeuringsprocedures en ik heb 70 miljoen doses liggen die ik niet kan verschepen omdat ze wel zijn gekocht maar nog niet goedgekeurd. Deze blijven maar zes maanden goed en en ze verlopen in april.’


Wat is dit waard?

Renovatie van het Parlement in Londen is zo duur dat niemand er een prijs op durft te zetten. Vier miljard pond? Twaalf miljard? Als je ziet wat er allemaal moet gebeuren dan duizelt het. Er zijn stukken die meer dan 900 jaar oud zijn. De gevel zit vol met onvervangbare Pugin decoraties die moeten worden geconserveerd en gerestaureerd. Het meeste dateert uit 1840-1870 maar sindsdien is er eindeloos gepleisterd, geplakt, gelapt – op zijn Engels. De bakstenen structuur verbrokkelt en versplintert. Elektriciteit, IT, verwarming, ventilatie, brandbeveiliging zijn tientallen jaren geïmproviseerd gemoderniseerd, stukje bij beetje. De fundamenten worden bedreigd door de Thames. En als er wordt geretaureerd moet het hele Briste parlement jarenlang huur betalen voor ander onderdak …


Sterft uit

Als u liever een kleinere smartphone gebruikt – zo eentje die u met één hand kunt bedienen – behoort u tot een uitstervende minderheid. Verkoop van iPhones met schermpjes van minder dan 6 inch diameter – SE en 12 Mini – loopt niet goed.


Keihard

Bedrijfje in Kenia maakt sinds 2017 stenen uit plastic afval. Het eindproduct is sterker dan baksteen. Basismaterialen: shampooflessen, boterhamzakjes, cerealzakken, en polypropyleenproducten zoals emmers en touw. (foto Reuters)


Ray Dalio over Bitcoin

Ray Dalio (71) is oprichter en baas van Bridgewater, het grootste ‘hedge fund’ ter wereld. Dus ook miljardair. Wat vindt hij van Bitcoin? Hij schrijft het hier op, omkleed met allerlei voorbehouden: ik heb er geen verstand van, ik ben geen expert, ik zou niet investeren op basis van mijn eigen advies in deze ‘asset’ want ik ben geen expert. Maar goed.

Dalio bewondert het ontwerp van Bitcoin, en is onder de indruk dat de cryptomunt al tien jaar bestaat. Toch heeft hij zorgen. Veel te kort samengevat (hij schrijft het beter op): er is weliswaar een beperkt aanbod, 21 miljoen bitcoins, maar er zijn andere aanbieders en er komen nieuwe cryptomunten op de markt. Er is geen zekerheid dat Bitcoin stand houdt. ‘Als er een beperkt aanbod van Blackberries zou zijn, zouden ze desondanks niet veel waard zijn omdat ze zijn vervangen door concurrenten die beter werken.’

Twee: het risico van ‘hacken.’ ‘Ik bewonder hoe Bitcoin heeft stand gehouden, en hoe de technologie zo goed heeft gewerkt en nog steeds niet is gehackt. Toch is ‘cyber risk’ een risico dat je niet kunt ontkennen, in een tijd waarin cyber offense veel succesvoller is dan cyber defense. Als het Ministerie van Defensie niet kan voorkomen dat zijn systemen worden gehackt, dan zou het naïef zijn om je totaal geen zorgen te maken over de kans dat digitale activa gehackt kunnen worden.’

Tot slot: overheden hebben niet voor niets zo veel prestige en geld geïnvesteerd in het bewaken van hun munteenheden, middels centrale banken. ‘Ik vermoed dat het grootste risico voor Bitcoin is, dat het succesvol wordt, want dan zal de overheid proberen de munt om zeep te helpen en ze hebben een hoop macht.’

Hij concludeert: ‘Daarom zie ik Bitcoin als een langlopende optie op een hoogst onzekere toekomst waarin ik een bedrag zou investeren waarvan ik het niet erg zou vinden als ik er 80% op verloor.’

Ter ondersteuning voegt hij een lang onderzoeksrapport toe, geschreven door enkele van zijn medewerkers.


Liever 12 dan 6 weken?

Het AstraZeneca Covid vaccin is effectiever als de tweede dosis pas na 12 weken wordt gegeven. En de eerste prik wordt niet ‘zwakker’ aan het eind van die 12 weken. Dat zegt een studie van 332 gevallen die werden gevolgd na inenting. Bijsluiter: dit is een ‘preprint’ studie die niet is beoordeeld door andere wetenschappers; geschreven door het team dat het vaccin heeft ontwikkeld.


Toch nog wat Covid

Wij mopperen over het tempo van de vaccinaties, maar we zijn niet alleen. Een lezer die in Zwitserland woont, schrijft: ‘Natuurlijk kan het altijd beter, maar slechter evenzeer. Zelfs in landen binnen Europa waar je het niet zou verwachten. Ik woon in Zwitserland, in het canton van de Jura, en bij deze sluit ik mij ook aan bij de vraag ‘Hoe komt dit’, maar meer nog: Hoe kàn het dat een dergelijk rijk land als Zwitserland gedurende het hele verloop van de pandemie intern de Covid-kwestie zo slecht beheerst? (…) ‘Sinds vorig jaar probeer ik de analyse te maken. En ik denk een eind gekomen te zijn; toch laat ik mij elke dag verbazen over nog meer bestuurlijke waanzin, cantonale incompetentie, en een zelfoverschatting zonder weerga, die passend is bij dilettanten.

‘Voorbeeld: inschrijven om op de wachtlijst te komen gevaccineerd te worden is al een hordeloop, maar op bevestiging van registratie zit ik al een maand te wachten, laat staan dat ik weet wanneer ik (60+) zo ongeveer aan de beurt ben, waar de inenting kan plaats vinden (en liefst met welk vaccin). In vergelijk hiermee zou ik op dit moment niets liever willen dan mij laten vaccineren in Nederland, ook al is de start wat traag verlopen.’

In Frankrijk, meldt ons de FT, is er zo veel kritiek op Emmanuel Macron’s beleid dat zijn kansen op herverkiezing als president ter discussie staan.

In de VS vraagt de hoofdredactie van de NY Times zich handenwringend af:  ‘Hoe kun je ons vaccin-beleid beoordelen als er zo weinig bekend is over het verloop van de zaken.’ Vorige maand meldde de CDC dat er 20 miljoen doses vaccin waren zoekgeraakt.

Het Verenigd Koninkrijk benoemde Kate Bingham in mei 2020 als hoofd van de vaccinatie ‘task force,’ om verspreiding van het vaccin te organiseren als het eenmaal beschikbaar zou komen. Zij is het grootste deel van haar leven venture capital-financier geweest in de biotechnologie. Ze wordt geïnterviewd door de Italiaanse krant La Repubblica en Die Welt uit Duitsland. “Het VK had een strategische benadering, namelijk zo snel mogelijk vaccins reserveren,’ zegt zij. ‘De EU benaderde het meer traditioneel, als een inkoopopdracht, waarbij het er vooral om gaat de beste waar voor je geld te krijgen.’


Uit de rotsen gehouwen tempel in Lalileba, Ethiopië. Foto is één van de 53 inzendingen voor de wedstrijd ‘Travel Photographer of the Year.’  Natuur, beesten, mensen; de ene nog mooier dan de andere.


CO2-opslag: te duur

Petra Nova, de enige energie-centrale in de VS die CO2-uitstoot van de steenkolencentrale opving en opsloeg (en één van de grootste ter wereld), is nu voor onbepaalde tijd gesloten. De centrale werd op 1 mei vorig jaar al ‘tijdelijk’ stilgezet. Reden: olie is goedkoop, CO2-opslag is extreem duur. Elektriciteit kan goedkoper opgewekt worden met olie maar ook met zon en wind.


Abonneer De Bicker

Vul hieronder uw e-mailadres in om u in te schrijven voor de nieuwsbrief
jamie@example.com
Abonneer