wetenschap • tech • gezondheid • geld

Brede rivieren

‘Denkend aan Holland zie ik breede rivieren, traag door oneindig laagland gaan ….’

Maar onder de kop ‘Dertig grootste rivieren’ komt zelfs de Rijn niet eens voor; de Donau is de enige Europese rivier.

Maar kijk eens verder. Die vier enorme rivieren in Rusland, allemaal Noord-Zuid. De Congo, de Nijl … de Yukon hebben we wel eens van gehoord, maar de Mackenzie en de Nelson? ? En die rivier in Australië?


Zelf tekenen

Google laat u binnenkort het wegennetwerk op Maps verbeteren en aanvullen. Uw suggesties worden wel eerst beoordeeld voordat ze worden gepubliceerd. (Niet een fietspad als sluiproute aangeven, of zoiets.) Tot nu toe kon u alleen met een speldenknop aangeven waar volgens u de kaart fout was. Binnenkort kunt u wegen intekenen, verleggen, of de naam ervan toevoegen of verbeteren.


Coiffure digitale

Catalaans stylist heeft een manier gevonden om antieke Franse motieven op haar te printen.


Liever China

Rusland heeft gisteren met China afgesproken om samen een basis op de Maan te bouwen. Dat betekent dat Rusland niet meedoet aan een soortgelijk programma van de VS, onder de naam Artemis.


Amazon almachtig?

Shopify verkoopt zelf niets – het biedt bedrijven een platform om spullen te verkopen aan consumenten. De omzet van (de klanten op) Shopify verdubbelde vorig jaar tot $120 miljard. Dat is ongeveer het niveau waar Amazon’s platform-voor-derden drie jaar geleden zat. (nu $275 mrd.) Een serieuze, snelgroeiende concurrent dus. Les 1: Amazon is niet almachtig, en niet onaantastbaar. Benedict Evans plukt er nog twee lessen uit. 2: Je kunt scoren met iets wat makkelijk leek. ‘Toen Drew Houston bezig was om Dropbox te ontwikkelen, zei iedereen aan wie hij het liet zien: ‘Daar zijn er al honderden van!’ en hij antwoordde telkens weer: ‘Ja, maar welke gebruik jij?’ En 3: internet gaf kleine bedrijven de kans om consumenten direct te bereiken. Dat ontdekken nu ook de grote bedrijven, die tot nu toe eigenlijk business-to-business waren. “Unilever verkoopt geen zeep, het verkoopt pallets met zeep.”


Exchange gehackt

Iemand uit China heeft Microsoft Exchange gehackt, en daarmee de afgelopen dagen toegang verkregen tot het mailverkeer én de servers van 30.000 (!) Amerikaanse bedrijven, organisaties gemeenten, etc. De achterdeur repareren en verstevigen heeft geen zin want de inbrekers konden hun eigen achterdeuren installeren, en hebben dat ook gedaan, zegt de beveiligingswebsite Krebs on Security. De aanval is nog steeds gaande; kwetsbaar zijn de software versies uit 2013 tot en met 2019. Krebs zegt dat ‘honderdduizenden’ organisaties in de rest van de wereld al zijn gecompromitteerd.


De Pest?

Mongoolse marmotjager, 1990. Foto AKG/History Today

We weten dat de Pest, die verantwoordelijk was voor de dood van ongeveer een derde van alle Europeanen in de 14de eeuw, werd verspreid door ratten en vlooien. Maar hoe kwam de bacterie in Europa? Vanuit de Kaukasus. Maar hoe kwam hij daar? Recent onderzoek op oud DNA leidt tot een nieuwe theorie. De bacterie was eind 12de, begin 13de eeuw geconcentreerd in de Tian Shan bergen, op de grens van Kyrgyzstan en China. Van daar uit verspreidde hij zich in alle richtingen: India, de Kaspische Zee, Siberië Mongolië en China. Hoe? Door Mongolen, die marmotten jaagden. Ze aten het vlees en gebruikten de huiden. Kleinere knaagdieren zijn makkelijke prooi voor nomaden. Marmotten zijn net als ratten dragers van Y. Pestis. De Mongolen begonnen hun rooftochten onder Dzjengis Khan rond 1200.


Pas in 2022?

Al van afgelopen zondag, maar opmerkelijk: baas van wereldwijd transportbedrijf Kuehne+Nagel zegt tegen Financial Times dat volgende zomer, 2022 dus, hoogstens de helft van de bewoners van rijke landen gevaccineerd zal zijn. Dertig tot vijftig procent. De rest van wereld mag hopen dat ze in 2024 volledig gevaccineerd zal zijn. Dit ligt niet aan distributie, maar aan productie, zegt hij: de farmaceuten hebben niet de capaciteit om sneller te leveren. Ook al verwacht hij dat de capaciteit volgend kwartaal 5 tot 7 keer groter zal zijn dan nu; het is niet genoeg. (tip J.K. van der Velden)


Schiet mij lek (update)

In de Verenigde Staten werden in het coronajaar 13% minder verkeerskilometers gereden dan in 2019, maar het aantal verkeersdoden lag 8% hoger. Dat zijn voorlopige cijfers van de National Safety Council, een stichting die veiligheid in de openbare ruimte nastreeft. Een verklaring heeft de NSC niet.

Lezer Sander Ottes in Chicago voegt toe: ‘In de VS merken we zelf dat automobilisten (veel) harder zijn gaan rijden door de lege wegen. Dit artikel van afgelopen herfst bevestigt dat: Road Fatality Rates Reach Highest Level in 15 Years.’

In Nederland een vergelijkbaar beeld:  de (eveneens private) Stichting Wetenschappelijk Onderzoek Verkeersveiligheid schat dat het aantal verkeersdoden in 2020 even groot was als een jaar eerder; de ANWB schat op basis van de eerste vier maanden van het jaar een daling van 35% in het aantal kilometers. Ook hier is het gissen naar een verklaring. Meer koeriers op de weg? Meer wandelaars? Definitieve cijfers komen pas later, van het CBS.


Gaat niet goed

Democratie is aan de verliezende hand. Al 15 jaar lang slinkt het aantal landen die ‘vrij’ genoemd kunnen worden, en neemt het aantal ‘niet-vrije’ landen toe. Nieuwste jaarverslag van Freedom House, gedateerd 3 maart. ‘Vrij’ is een land dat een zekere waarborg biedt voor politieke rechten en burgerrechten. Voor methodologie zie hier.


Abonneer De Bicker

Vul hieronder uw e-mailadres in om u in te schrijven voor de nieuwsbrief
jamie@example.com
Abonneer