wetenschap • tech • gezondheid • geld

He gelukkig

Wetenschappers hebben een manier ontdekt om ‘deepfake’ foto’s te ontmaskeren. U weet wel, filmpjes waarin uw hoofd wordt geplakt in een pornofilm. Of een optocht van extremisten. In een echte foto of film is de reflectie in beide ogen identiek; in nep/gemonteerd materiaal is er verschil.


Sja

Gebruikelijke klinische, economische analyse vanuit de VS: waarom het Europese geklungel met vaccins? ‘Eén reden is de absurde focus op het verminderen van “vaccine-twijfel.” Dus riepen we alsmaar dat vaccins “veilig, veilig, veilig” zijn. Wat we hadden moeten zeggen was: “Deze vaccins slagen voor de kosten-baten analyse (met vlag en wimpel) en zijn veel veiliger dan veel andere medicijnen die mensen nemen voor minder ernstige aandoeningen. Ieder medicijn, ieder vaccin heeft neveneffecten. Compromissen zijn er altijd.”

‘We moeten beleid niet laten bepalen door de meest angstige, risico-averse en wetenschappelijke analfabete medeburgers,’ zegt econoom Tyler Cowen. Door het tussentijdse onderzoek van het Astra Zeneca hebben we de twijfel niet weggenomen, maar vergroot. ‘Mensen kunnen denken: als ze zo lang doen over een onderzoek, terwijl er duizenden mensen per dag doodgaan, dan moet het wel een moeilijke beslissing zijn.’

En nog een fijne: ‘Hoe erg is het? Zo erg dat Paul Krugman en ik het eens zijn. Hij citeert me bijna op wat ik noem ‘progressivisme:’ de diepgewortelde angst dat er misschien, ergens, iemand winst maakt.’


Voorjaar

Als het goed is, is vanmorgen om 07:07 Nederlandse tijd de ELSA-d gelanceerd. Een prototype voor de eerste stofzuiger voor ruimte-afval. ELSA staat voor End-of-Life Services by Astroscale. Dat bedrijf hoopt aan te tonen dat rommel in de satellietbaan om de aarde – honderdduizenden kilo’s intussen – onschadelijk gemaakt kan worden door brokstukken in een lagere baan om de aarde te duwen, in de atmosfeer, waar ze zouden verbranden.


De economie van vaccineren

Waarom duurt vaccineren zo lang? ‘Stel u voor dat u een bedrijf hebt dat een bestelling krijgt voor een miljard vaccins, tegen 40 euro voor ieder prikje. Of u die vaccins nu in een maand levert of er een jaar over doet, uw omzet blijft hetzelfde. 40 miljard. Maar produceren in een maand betekent dat u de capaciteit moet vertwaalfvoudigen. Dat is ontzaglijk duur, en er is geen beloning, dus geen prikkel, om erin te investeren. Dit is de belangrijkste economische reden,’ schrijven economen in de WSJ, hier geciteerd.

Maar de economische waarde van de vaccins is een veelvoud. De economen schatten dat het weer aan het werk krijgen van burgers, en het voorkomen van sterfgevallen en ziekenhuiskosten, 5.800 dollar per persoon oplevert. Investeren in capaciteit is dus economisch een inkopper. Helaas is de beloning niet voor private bedrijven, dus die worden daartoe niet geprikkeld.

Overheden zouden kunnen inspringen met subsidies. Hun inwoners plukken immers de vruchten van grotere productiecapaciteit. Intussen draagt het bedrijfsleven incidenteel bij. Bijvoorbeeld: Merck gaat het vaccin van concurrent Johnson& Johnson produceren. Als de bevolking van de VS eenmaal is geprikt, kan die productiecapaciteit voor de rest van de wereld worden ingezet. De fabriek draait toch al. (volledig artikel in WSJ, achter betaalmuur. Hier.)


Helaas

Nieuwe website unfortunately.io genereert afwijzingsbrieven. Voor als u honderden sollicitaties krijgt. Of tientallen aanvragen voor start-up financiering. Of iets anders. ‘Goed geschreven, AI-generated,’ zegt de website. Kies de toonhoogte: resoluut, begripvol, te druk, ‘kan mijn partners niet mee krijgen ….’


Mediteren is riskant

Doodenge reportage over een vrouw die psychotisch wordt tijdens een tiendaagse meditatie retraite leidt tot onthutsende ontdekkingen. Psychische problemen, van gevoelloosheid tot depressie, blijken regelmatig op te treden bij mensen die langdurig mediteren – langer dan 30 minuten per dag. In 1976 al waarschuwde een psycholoog dat meditatie voor sommige mensen schadelijk kan zijn. Sindsdien zijn er ruim 50 studies gepubliceerd die verslag doen van complicaties veroorzaakt door mediteren, volgens een Scandinavische metastudie vorig jaar. In Engeland publiceerden onderzoekers in 2012 richtlijnen voor meditatie-voorgangers. In 2016 waarschuwde een Amerikaanse overheidsinstantie dat ‘meditatie problemen kan veroorzaken of verergeren in mensen met bepaalde psychiatrische problemen.’  Er zijn ook clinici die menen dat een bestaande onderliggende conditie niet eens nodig is. Oorspronkelijk, 500 v.C., was meditatie door Boeddhisten ook niet bedoeld om tot rust te komen maar om vrede te verkrijgen met de weerzinwekkendheid van het lichaam en het leven.


Koningsdrone

Ik weet niet of dit echt is, maar als het nep is weet ik ook niet hoe het is gedaan – deze drone begint op straat en vliegt dan door de voordeur een bowling alley binnen, waar hij door de nauwste openingen sjeest. En nee, de film is niet versneld, dat zie je aan de bowlende mensen …..

UPDATE: lezer W. de Jager van het blad ‘Dronewatch’ stuurde dit artikel waarin iets meer wordt uitgelegd hoe de film tot stand is gekomen.

‘Minstens zo spectaculair is deze video uit eigen land, waarin je ziet hoe een brandweerkorps zich klaar maakt om uit te rukken,’ schrijft hij. En hij heeft gelijk.


Keizer Apple?

Nokia, Palm, Blackberry; Hewlett-Packard; IBM … allemaal waren ze ooit onaantastbaar, ongenaakbaar heerser in hun markt. En toch werden ze van hun voetstuk gestoten. Microsoft… bijna. Het kocht Nokia in een vlaag van paniek voor ruim 7 miljard dollar, nam twee jaar later een verlies van 8 miljard op die aankoop, en veranderde strategie onder een nieuwe CEO.

En wat staat Apple te wachten?

De iPhones zijn niet altijd zo vernieuwend als ze waren; in de Cloud zijn ze matig, vergeleken met Google en Dropbox; Siri (AI) verliest het van Amazon en Google. Maar Apple is nog steeds ongenaakbaar in software, hardware en supply chain management. En, heel belangrijk: de organisatie is gebouwd rondom producten, niet divisies. Dat beperkt onnodige interne rivaliteiten.

Dus onaantastbaar? Nee, natuurlijk. Het kan een strategische fout maken. En, net bij als ieder groot bedrijf, loert het risico van interne rot: onzekere tweedeklas managers nemen derdeklas mensen in dienst, die geen respect hebben voor hun baas en ze niet uitdagen …. Zegt Frederic Filloux, een Fransman die 10 jaar voor Apple werkte en nu commentator is in Silicon Valley.


Gezond verstand

… is ‘de donkere materie van Kunstmatige Intelligentie,’ in deze mooie metafoor van Facebook AI researchers: we weten dat het bestaat, maar kunnen het niet zien. Mensen kunnen in ongeveer 20 uur leren autorijden; hoe kan het dat we nog steeds geen zelfrijdende auto’s hebben?

‘Als babies leren we hoe de wereld werkt door observatie. We vormen gegeneraliseerde voorspellende modellen over objecten in de wereld door concepten te leren zoals permanentie, en zwaartekracht. Als we ouder worden bekijken we de wereld, reageren op wat we zien, kijken nog een keer, en bouwen dan met vallen en opstaan hypotheses om te verklaren hoe onze handelingen onze omgeving veranderen.’

‘Een hypothese voor ons is dat deze veralgemeniseerde kennis van de wereld, ook wel genaamd ‘common sense’ of gezond verstand, het overgrote deel beslaat van biologische intelligentie in mensen en dieren.’

Maar hoe leer je een computer gezond verstand? As je ze leert om dingen te herkennen, en er op te reageren, door ze één voor één te laten zien, in allerlei contexten, duurt het te lang. Misschien lukt het wel nooit. Dus moeten we van ‘leren onder toezicht’ naar ‘leren onder zelftoezicht,’ zeggen deze onderzoekers. Dit werkt al met succes in Natural Language Processing (NLP). Maar hoe doe je dat dan? Welkom in de wereld van energy-based models, joint embedding, Siamese networks …


Mirakels

Het ‘ding’ dat in 1901 werd opgedoken uit een wrak nabij Antikythera, een eiland tussen Kreta en de Peloponnesus, heeft de reputatie ‘de eerste analoge computer ter wereld’ te zijn. Wat we weten: het mechanisme was waarschijnlijk gemaakt rond 200 jaar voor Christus. Het is een soort kalender die de beweging van de ruimte laat zien, en de baan van de destijds bekende vijf planeten voorspelde, alsmede de fasen van de maan, en de zons- en maansverduisteringen. Maar het was uit de restanten moeilijk te ontdekken hoe het ding nou werkte.

Onderzoekers in Londen denken dat ze op basis van het schaarse materiaal toch een reconstructie kunnen maken van het mechaniek. Dat zou er dan – misschien – zo uit hebben gezien:

Er blijven nog genoeg raadsels over. De Grieken hadden geen draaibanken; hoe maakten ze dan die precieze radertjes? En als ze dat konden, waarom is er dan nergens iets vergelijkbaar geavanceerds gevonden? En waar diende dit mechanisme dan voor …?


Abonneer De Bicker

Vul hieronder uw e-mailadres in om u in te schrijven voor de nieuwsbrief
jamie@example.com
Abonneer