Verbijsterend
tech | FT | 28 feb 24
Mooi vormgegeven reportage door FT over de chips in uw moderne telefoon. Eén chip bevat miljarden (niet honderden, of duizenden, maar miljarden) transistoren. Die dingen zijn 50 nanometer, een fractie van een millimeter, onzichtbaar met het blote oog. (de volgorde is: centimeter, millimeter, micrometer, nanometer.) Een vierkante millimeter op een chip kan 200 miljoen transistoren bevatten. En in de laboratoria wordt gewerkt aan chips die een biljoen (duizend miljard) van dat soort schakelaars kunnen bevatten ... De transistoren 'praten' met elkaar via superdunne metalen draadjes. Een chip kan 500 kilometer van dat draad bevatten. De nieuwste transistoren worden atoom voor atoom samengesteld. Hoe maak je dat in vredesnaam? De witte jassen beamen dat ze tegen de grenzen van het fysiek mogelijke aanbotsen. Slechts drie bedrijven op de hele planeet zijn in staat om deze dingen te maken: TSMC inderdaad, en verder Intel en Samsung.
Een mogelijke weg vooruit: de twee soorten draden ontwarren. (tip: M. Stade)
Meta's mega-melkkoe
tech | via Benedict Evans | 9 apr 24
In een rechtszaak onthult Meta hoeveel Instagram omzet: $11.3 miljard in 2018, $17.9 miljard in 2019, $20miljard in 2020, $32.4 miljard in 2021 (en dat laatste was 27% van Meta's totale omzet dat jaar). Ze werden voor gek verklaard toen ze een miljard dollar betaalden, in 2012.
De fanaticus
politiek | Comment is Freed | 2 apr 24
Goed verhaal over Poetin's drijfveren, van Lawrence Freedman, emeritus prof Krijgskunde aan King's College. 'De fanaticus' klinkt nogal hysterisch maar dat is het niet. 'Het woordenboek noemt een fanaticus iemand die door extreme denkbeelden tot onredelijk gedrag wordt gedwongen.'
Zijn obsessie met groot-Rusland is genoeglijk bekend. Toen Oekraïne niet wilde meewerken, volgde de invasie. Oekraïne liet zich niet onderwerpen. 'Toen het nodig werd om uit te leggen waarom het machtige Rusland niet in staat was een kleinere en ondergeschikte macht te verslaan, werd de rol van de NAVO, en met name de VS en het VK, uitvergroot. En toen die eenmaal als de echte vijanden waren aangewezen, werd het een existentieel gevecht.'
Alles van de Westerse levensstijl moet nu verbannen worden uit Rusland. De Russisch-Orthodoxe kerk heeft een document gepubliceerd in maart waarin staat dat Rusland een 'heilige oorlog' voert.
'In de Sovjet-tijd waren de autoriteiten in staat om abrupt van dogma te veranderen als de oude onhandig waren geworden. Misschien heeft Poetin die flexibiliteit niet. Daarom noem ik hem een strategische fanaticus.'
De aanslag op het Crocus theater paste niet in deze heilige oorlog. 'De VS is net zo bezorgd over Islamistisch terrorisme, en deelde in het verleden zijn waarschuwingen over aanslagen met Moskou - waarvoor het werd bedankt. Toen het dat weer deed op 7 maart, tegelijk met een publieke oproep aan Amerikaanse burgers om concerten in Moskou te mijden, werd dat door Poetin weggewuifd als een subversieve provocatie.'
Oekraïne zat er achter, zei Poetin. Maar ISIS eiste de aanslag op. 'ISIS werd zelfs zo geïrriteerd door de pogingen van Moskou om ze hun triomf af te pakken, dat ze een verklaring in één van hun kranten lieten publiceren: 'Na deze eclatante nederlaag zag Rusland geen andere uitweg dan het Westerse kamp te beschuldigen, om maar niet te hoeven toegeven dat het had verloren van de mujahideen.''
En nota bene Alexsander Lukashenko van Wit-Rusland vergrootte de twijfel aan de Oekraïne-connectie. Hij zei dat de enige reden dat de terroristen waren gevonden op de weg naar Oekraïne, was dat de weg naar Wit-Rusland was afgesloten. Hij had daartoe zelf opdracht gegeven, op verzoek van Poetin.
Er wonen een miljoen Tajiekse gastarbeiders in Rusland. Daar zijn ze hard nodig, want Russische mannen dienen in het leger of werken in wapenfabrieken. Maar de Kerk is tegen migranten omdat ze geen Russische normen en waarden hebben, de lonen drukken en in het algemeen misdadigers en terroristen zijn. Extreem-rechtese en nationalistische groepen denken er net zo over. Het Kremlin daarentegen heeft ze nodig, voor de industrie en aan het front.
'Liegen en bedriegen dient voor het Kremlin een hoger doel (...) de strijd tegen de Nazi-Islamitische-Globalistische-Satanistische as.'
Ongelukkige jeugd
gezondheid | Nature | 29 mrt 24
Met dank aan Benedict Evans: 'Jonathan Haidt (beroemde Amerikaanse sociaal-psycholoog, red.) heeft een dik boek geschreven waarin hij sociale media en smartphones de schuld geeft van een toename in psychologische problemen onder jongeren. De bespreking door het tijdschrift Nature voert een serie onderzoeken aan waarin is gezocht naar bewijs voor deze stelling. Dat vonden ze niet. Soms, het tegendeel.
(reclame)
1 robot vervangt 700 mensen
tech | Tomas Pueyo | 11 mrt 24
Een vrij simpele versie van een klantenservice 'bot' heeft in zijn eerste maand 700 full-time medewerkers overbodig gemaakt bij Klarna, de Zweedse aanbieder van online betalingen. De robot is nauwkeuriger, zodat het aantal vervolgvragen met een kwart is gedaald. Hij beantwoordt de meeste vragen in 2 minuten in plaats van 11. Hij werkt in 23 landen, 24 uur per dag, in 35 talen. Scheelt 40 miljoen dollar kosten per jaar.
Mercedes voor China, Frankrijk tegen
geld | FT via Adam Tooze | 12 mrt 24
De baas van Mercedes-Benz heeft Brussel gevraagd om de tarieven op Chinese elektrische auto's te verlagen. De Europese Commissie was net van plan het tegenovergestelde te doen.
Franse automakers Stellantis en Renault hebben luid geklaagd over de dreiging van Chinese EV's.
Maar, zegt Mercedes-baas Ola Källenius: "Chinese bedrijven die Europa als afzetmarkt opzoeken, dat is een natuurlijke progressie." Meer concurrentie betekent voor de Europese automakers dat ze gedwongen worden betere producten te maken, sneller, creatiever, zegt hij.
Meer dan een derde van alle Mercedessen wordt verkocht in China. Veertig procent van de omzet van Volkswagen komt uit China.Twintig procent van de aandelen van Mercedes-Benz zijn in handen van Geely en SAIC. "Als we denken dat protectionisme lange-termijn succes oplevert, dan denk ik dat de geschiedenisboeken ons een andere les leren," aldus Källenius.
(advertentie)
Rusland-veteraan somber
politiek | Comment is Freed | 10 mrt 24
Analyse van Rusland door sir Roderic Lyne, 16 jaar als diplomaat bezig met Moskou, waarvan 2000-2004 als ambassadeur; BuZa- en defensie-adviseur voor John Major. Afdronk: deprimerend.
De oorlog is duur, maar het zal nog jaren duren voordat Rusland er echt last van krijgt. Een oorlogseconomie draait ook prima; China helpt maar al te graag. Niemand durft Poetin (71) uit te dagen. Dus sir Roderic ziet pas een licht aan het eind van de tunnel over zes jaar, na Poetin - dus 2030 en later.
'De oorlog zal Poetin's laatste jaren aan de macht bepalen. Hij kan niet terugstappen van zijn doel om Oekraïne te onderwerpen. Hij wint misschien nog meer terrein, maar de Oekraïners zullen nooit hun vrijheid en onafhankelijkheid opgeven. Poetin heeft Rusland dus veroordeeld tot een lange oorlog, zonder zicht op een einde, en jarenlang conflict met het Westen. Het zal waarschijnlijk minder intens worden. (...) Wapenstilstanden zijn mogelijk, maar een duurzame vrede zal er niet komen voordat er een regime in Moskou is dat oprecht bereid is Oekraïense soevereiniteit te erkennen. Dit zal Poetin nooit doen."
En na Poetin wordt het al niet beter. (...) "De volgende generatie van leiders zal niet liberaal-democratisch zijn en geen warme gevoelens jegens het Westen hebben. Hoogstwaarschijnlijk mensen uit de kring van mini-Poetinisten die zich nu omhoog werken in het systeem, veertigers en vijftigers. (...) Zij erven een economie die is verzwakt door de oorlog, staats-gedomineerd, gecriminaliseerd, met een opgeblazen defensie-sector."
(...)"We kunnen niet verwachten dat Rusland snel zal veranderen na Poetin. Het zal lang duren voordat het land de psychologische, geopolitieke en economische gevolgen te boven komt van ene bittere, bloedige en traumatische oorlog. Rusland zal nog een aantal jaren achterlijk blijven, onstabiel, gegijzeld door China, boos op het Westen. Als Rusland zich uiteindelijk neerlegt bij de soevereiniteit van zijn buurlanden en weer begint bruggen te bouwen naar het Westen, dan zal de verzoening een stuk langzamer en moeizamer zijn dan na de Koude Oorlog."
(advertentie)
Japan
ook belangrijk | via Ben Evans | 4 mrt 24
48 prenten van Katsushika Hokusai (1760-1849) waarin Mount Fuji voorkomt. Geschatte opbrengst $3-5 miljoen.
Oppenheimer memo
ook belangrijk | New Atlas | 4 mrt 24
Samenvatting van onderzoek naar de atoombom, of beter: 'Het gebruik van atoomenergie voor militaire doeleinden,' gedateerd 1 juli 1945, twee weken voor de 'Trinity' test, en vijf weken voordat de eerste bom werd losgelaten boven Hiroshima. 200 pp, mede ondertekend door Robert Oppenheimer en Enrico Fermi.
Veiling van RR Auctions, hoogst bod gisteravond was $38.977, online veiling sluit 14 maart.
De snelste robot
tech | New Atlas | 4 mrt 24
Deze kan trappen op en af lopen, dansen, springen en tot 30 kilo bagage dragen. Volgens de ontwikkelaars kan hij max 120 km/u rennen. Wat zou het leger niet over hebben voor zo iets.
Skepsis
tech | varia | 4 mrt 24
Toeval, of onvermijdelijk. Ik zie steeds meer artikelen van serieuze bronnen die twijfelen aan het nut van AI. The Economist: 'AI modellen zuigen uit hun duim. Hoe kun je die hallucinaties onderdrukken?' MIT Technology Review 'Large Language Models kunnen ongelooflijke dingen, maar niemand snapt hoe. En dat is een probleem.'
Nederigheid ....
ook belangrijk | via Marginal Revolution | 2 mrt 24
... siert de mens. Maar is niet overal te vinden. Dit is de stelling: 'Onze mensen zijn niet perfect, maar onze cultuur is superieur aan andere.' Bovenstaand: het percentage dat antwoordde: 'mee eens.' De Russen vallen natuurlijk op. Maar wat dacht u van de Grieken! Koud vijf jaar na hun faillissement ... Jammer dat deze enquete uit 2015-17 dateert. Benieuwd of er nog iets is veranderd.
De harde grenzen van kunstmatige intelligentie
tech | wheresyoured.at | 19 feb 24
'We hebben nu net iets meer dan een jaar ChatGPT, Dall-E en andere toepassingen meegemaakt (...) en lopen steeds tegen het probleem aan dat deze dingen leuk zijn, interessant, verrassend - maar nog steeds niet aantoonbaar nuttig voor wat dan ook.'
Inleiding van een lang artikel door contraire en goed ingevoerde tech journalist/communicatie-adviseur, Ed Zitron.
'Deze modellen zeggen niet 'ik ga nu een aapje tekenen' maar 'men vraagt mij iets dat een 'aapje' wordt genoemd, dus ik zal nu in mijn databank kijken wat het meest waarschijnlijk een aapje is.' Deze dingen zijn niet aan het 'leren,' of 'begrijpen,' of zelfs maar 'intelligent' - het zijn gigantische rekenmachines.' (...)
'Wat de fantasten je ook mogen vertellen, dit zijn geen foutjes die gladgestreken kunnen worden. Dit zijn de harde grenzen, de beperkingen die je hebt als je probeert kennis na te doen met alleen cijfers.'
'Generative AI' kost honderden miljoenen, miljarden aan investeringen zonder aantoonbaar rendement (Gelukkig bestaat de investering van $10 miljard door Microsoft in OpenAI grotendeels uit tegoedbonnen voor het gebruik van de Azure cloud computers van Microsoft, zegt Zitron).
En de fouten! Zitron geeft een waslijst. Dus waarom zou je de reputatie van je bedrijf op het spel zetten? Met als uitsmijter: 'Microsoft heeft MSN - een homepage met 2 miljard bezoeken per maand - te gronde gericht door de hele redactie te vervangen door een AI die fouten maakt, artikelen verzint en artikelen steelt van elders.' (tip J. Meischke)
Podcast: 'Getting to Yes'
podcast | Tim Ferriss Show | 13 feb 24
Interview met William Ury, die van 'onderhandelen' een levenswerk heeft gemaakt. Mede-auteur van de klassieker 'Getting to yes' (1981). Vol met geweldige avonturen: hoe kom je in het brein van Kim Jong-un, de tirade van Hugo Chavez, begeleiding van het Camp David akkoord tussen Israel en Egypte dat 40 jaar heeft stand gehouden, etc. Meest indrukwekkend voor mij was het antwoord op de vraag 'Hoe krijg je vrede in het Midden-Oosten?'
'Er is geen oplossing,' zegt de meester-onderhandelaar. 'Geen twee-staten oplossing. Er is geen einde. Misschien een begin.' En dat begin is het begin van een proces ... (tip L. Bicker Caarten)
(advertentie)
'Heeft wel gelijk'
politiek | Marginal Revolution | 13 feb 24
Zeldzaam politiek commentaar van econoom Tyler Cowen: 'Ik zou het niet hebben aangepakt als Trump. Maar ik kan me niet aan het gevoel onttrekken dat er ruimte is voor een 'onredelijke' benadering in deze kwestie.'
(...) 'Zelfs twee procent van BBP zou een hoop NAVO bondgenoten niet in de buurt brengen van wat ze nodig hebben. Ik heb het sterke vermoeden dat veel van die landen niet meer in staat zijn om echt te vechten, als het erop aankomt. In werkelijkheid staan ze op nul procent BBP, ook al zeggen de statistieken dat het nominaal 1,7 procent is.'
'Je kunt Trump's stupide provocaties veroordelen zoveel je wilt, maar als je niet een beter idee hebt om Duitsland (en andere landen) wakker te schudden dan zit je in je eigen bubbel te brommen.'
(advertentie)
$1 mrd aan chips
tech, politiek | meduza.io | 12 feb 24
Rusland importeerde vorig jaar $1 miljard aan microchips - niet in het hele jaar, in de eerste negen maanden. Grotendeels via China, zegt Chris Miller, prof aan Tufts U.
'Dit zijn voornamelijk Westerse, Japanse, of Zuidkoreaanse chips. En China is verreweg de grootste exporteur (naar Rusland) geworden. De meeste chips die Rusland koopt zijn gemaakt door de G7 plus Korea plus Taiwan en worden verhandeld via China. Een stukje handel loopt via Turkije, een beetje via Centraal Azië, en een beetje via smokkelaars in Europa en elders. Maar de overgrote meerderheid loopt via China.'
Heeft Rusland voldoende chips, of is dat niet te zeggen omdat we niet genoeg data hebben?
Ik denk dat we dat niet kunnen zeggen. Dat is het eerlijke antwoord.
Waarom maakt Rusland ze nog steeds niet zelf?
Grootschalige productie is uiterst complex. En Rusland moet daarvoor onderdelen en machines en grondstoffen importeren uit het Westen. Dat is lastig.
Moeten we dan niet China onder druk zetten?
De VS en Europa hebben andere prioriteiten hoger gesteld. Ze hebben wel gezegd dat er een grens is, dat China niet wapens moet gaan leveren aan Rusland. China is heel, heel dicht tegen die grens aan gekropen zonder echt een reactie van de VS of Europa.
Een beeld zegt meer ...
wetenschap | Noahpinion | 12 feb 24
... dan duizend woorden. Daarom geeft Noah Smith 24 grafieken om vijf stellingen te onderbouwen:
- Klimaatverandering begint serieus te worden
- Klimaatverandering kunnen we aan, maar we zijn er nog niet
- De VS en Europa zijn niet langer het grootste probleem
- Groene energie is serieus
- Emissies verminderen betekent niet minder economische groei
Hier is er eentje:
Het AI reisbureau
tech | Benedict Evans | 12 feb 24
Eindelijk een AI-toepassing die ik snap. In het jargon heet het een 'agent,' een AI die meerdere vaardigheden koppelt. Bijvoorbeeld: het reisbureau. 'Ik moet 28-30 maart in Parijs zijn voor een congres in de buurt van Arc de Triomphe. Mijn baas is een krent.' Kaartlezen, trein/vliegtuig boeken, hotel vinden (dat past bij uw smaak!) en boeken, prijzen vergelijken (namens de baas). (betaalmuur)
Elektrische auto's
tech | Clean Technica | 7 feb 24
(OEM=Original Equipment Manufacturer; BEV=Battery Electric Vehicle; PHEV=Plugin Hybrid EV)
BYD en Tesla hebben samen 35% van de wereldmarkt voor elektrische auto's. Vier van de top-5 zijn Chinese bedrijven. Hier de ranglijst voor puur accu-auto's:
Tesla de grootste, BYD nr. 2, samen 35% markt. Verder hetzelfde verhaal als hierboven. BMW, Mercedes, Stellantis in geen velden of wegen te bekennen. Geen wonder dat de EU treuzelt met regelgeving die EV's stimuleert en verbrandingsmotoren uitfaseert.
Maar ook Ford en GM komen niet in de buurt van deze productiecijfers. Elon Musk zei gisteren op een Tesla-aandeelhoudersvergadering: 'Chinese automakers zijn de meest competitieve ter wereld. Dus ik denk dat ze aanzienlijk succes zullen hebben buiten China, afhankelijk van hoe hoog de importbarrieres zijn. Als die wegvallen, dan denk ik eerlijk gezegd dat ze de meeste andere autofabrikanten zullen vermorzelen.'
Beton van suiker
tech | New Atlas | 6 feb 24
Deze blokken zijn gemaakt van vlas van rietsuiker, dat gemengd wordt met (geheim gehouden) mineralen en dan zo hard wordt als beton. Filmpje.
Normaal wordt het vlas als afval verband. Dus drie vliegen in een klap: goedkoop bouwmateriaal voor warme landen die rietsuiker verbouwen; minder CO2-uitstoot want geen verbranding; veel schoner fabricageproces dan voor beton.
Het spul hardt bovendien 4x zo snel als beton, en weegt veel minder.
Mede gesponsord door suikerimperium Tate& Lyle. Dit voorjaar onthuld, nu winnaar van een VN-prijs voor 'groene' technologie.