Waarom makkelijk ....
… als ‘t ook moeilijk kan? Experiment illustreert hoe mensen die naar een oplossing zoeken, instinctief eerder kiezen voor toevoegingen dan voor verminderingen – ook als het wegnemen leidt tot een beter product/idee/project. (tip N. Huijzer)
Therapiepad
Een Britse startup heeft 80 miljoen euro ontvangen om klinische tests te doen met een hallucinatoire stof, 5-MeO-DMT, die aangemaakt wordt door de Coloradopad. De stof is verwant aan psilocybin, dat in MDMA en LSD zit. Maar de werkingsduur is veel korter, een uur in plaats van vijf uur, en dat maakt het spul geschikter voor toepassing tijdens een psychiatrische sessie.
De hallucinatoire werking van de afscheiding van de pad zijn al langer bekend. Maar in zijn natuurlijke vorm is de stof gemengd met het giftige bufotenine. Sommige staten in de VS hebben een ‘don’t lick the toad’ wet ingevoerd, om de jeugd te behoeden voor gevaarlijke experimenten. (Wikipedia)
Ambitieus
(Bijsluiter: beetje reclameverhaal, maar zelfs als er niets van komt dan geeft het wel aan hoe snel dingen zouden kunnen veranderen.)
Ola is een Indiase fabrikant van elektrische scooters die een fabriek wil bouwen voor zijn nieuwe model S1, met een capaciteit van 10 miljoen per jaar. Dat zou neerkomen op 15% van de huidige wereldproductie. Prijs: niet veel hoger dan de bestverkopende benzinebrommer; adequaat bereik etc plus een modern ‘dashboard,’ een scherm waarop van alles kan worden ingesteld (kleur, stemming, widgets, wind, en natuurlijk navigatie) en verder ontgrendeling via mobiele telefoon, etc. U begrijpt het. Hopelijk lukt het; in China is de elektrische scooter al ingeburgerd. De grootste fabrikant, NIU, verkocht er 412.000 in de eerste helft van dit jaar.
Hongarije
‘Twintig lessen over Hongarije die het Westen nog steeds moet leren.’ Zeldzaam door zijn kalme resoluutheid. Het begint: ‘Ik heb in Budapest gewoond van 1999 tot 2014 en tien jaar een dagelijkse nieuwsbrief gepubliceerd over Hongaarse politiek.’ Een paar van die lessen:
‘Wij beseften niet hoeveel bitterheid en cynisme zou ontstaan door communistische apparatchiks ongestraft te laten. Toen veranderden ze zichzelf van de ene dag op de andere in ‘socialistische miljonairs en zakenmensen’ – vaak door zichzelf en elkaar te matsen – die het leiderschap van ‘links’ claimden.’
‘Er zijn vandaag de dag nog steeds Hongaren die een intense hekel hebben aan Orban maar zich er niet toe kunnen brengen om hun rode potlood achter een oppositie te zetten die verbonden is met de dienaars van een echte dictatuur, die nooit terecht hebben gestaan.’
De omvang en indringendheid en complexiteit van de Hongaarse staat is mede oorzaak van corruptie en giftige politiek. De overheid is de duurste van alle ex-Sovjetlanden, gemeten naar percentage van BBP, met de hoogste BTW: 27%. ‘Als bedrijven en particulieren in het dagelijks leven niet kunnen functioneren zonder de wet te overtreden, of te hengelen naar vergunningen of subsidies, dan wordt een maatschappij vanzelf verziekt.’
‘Halverwege de 2000’s was er een grote digitale teller op een gebouw, een paar deuren van mij in Boedapest, die de Hongaarse bevolking bijhield terwijl die slonk naar het magische getal van 10 miljoen. Ik stond er toen niet bij stil, maar dat had ik moeten doen. Die angst voor demografische achteruitgang voedde de angst van Hongaren dat ze een verloren volk zouden worden.’ Dus als mensen bang zijn voor een ‘grote vervanging’ dan is dat niet noodzakelijk gevoed door botte racistische complottheorieën. ‘Gewone mensen in een land met een stagnerende of krimpende bevolking denken en stemmen nu eenmaal anders. Zeker in landen in Centraal en Oost-Europa, waar de geschiedenis vol is van volken – niet zo ver weg – die zijn vervangen.’
En meer.
Jargon
Vijf voorbeelden van jargon onder computer programmeerders. (In het Engels, want Amerikanen zijn nu eenmaal veel grappiger en creatiever in dit soort dingen dan wij.) Bikeshedding: eindeloos vergaderen over de kleur die het fietshok voor de werknemers moet krijgen, waardoor niemand ooit aan het echte werk toekomt. Yak shaving: heel veel tijdrovende en op het oog zinloze dingetjes afmaken, die uiteindelijk toch wel allemaal bijdragen aan het uiteindelijke doel. Rubber ducking: gebaseerd op een programmeur die collega’s hielp door altijd een geel badeendje bij zich te dragen. ‘Explain it to the rubber duck,‘ zei hij als iemand was vastgelopen. En wat er vaak gebeurt: als je je probleem zelf in woorden moet uitdrukken, ontdek je zelf waar de logische fouten zitten. Verder: the bus factor, en dogfooding.
De Schreeuwende Klasse
Slimme analyse van het probleem van sociale media, en met name Twitter. Het platform is een warm tehuis voor een hele kleine subgroep in onze samenleving, de ‘schreeuwende klasse.’ ‘Twitter geeft sociale invloed en aandacht aan mensen die het lekker vinden om dingen af te keuren en te veroordelen, en de tijd hebben om van achter hun scherm luidruchtig en uitvoerig te klagen.’ (stuk is uit 2017, maar tijdloos.)
Vroeger had je die mensen ook. Maar querulant zijn had zijn nadelen. Het kostte tijd en moeite; als je voortdurend klaagde raakte je vrienden kwijt; en ‘mensen stalken in de echte wereld kan ook een knal voor je kop opleveren.’
‘Dit is helemaal veranderd, door sociale media. Je hoeft niet meer bang te zijn dat iemand je op je gezicht slaat. Schrijven op sociale media kost weinig moeite; en met een pseudoniem hoef je niet te vrezen voor je reputatie.’
‘Twitter is veel extremer dan Facebook. Het is veel makkelijker om anoniem te blijven. ‘Posts’ worden veel sneller gedeeld. Je kunt tegen iedereen praten. En tegen de volgers van iedereen. Dus Twitter geeft een enorme megafoon aan schreeuwers.’
De schreeuwende klasse is veel kleiner dan hij lijkt. NPR, de publieke omroep in de VS, ontdekte in 2016 het volgende: 33 miljoen unieke bezoekers, 491.000 ‘comments’ op de website; geschreven door 19.400 lezers. Oftewel: 0,06% van de lezers. Een steekproef over twee maanden toonde dat tweederde van alle comments was geschreven door slechts 4.300 mensen, die ieder 145 (!) comments achterlieten.
Het is mogelijk, maar niet bewezen, dat de onevenredige invloed van de schreeuwers de indruk versterkt dat de maatschappij (vooral de VS) steeds meer gepolariseerd raakt. Dit is de ‘availability heuristic,’ de reflex in ons hoofd die zegt ‘als ik ergens veel van zie, dan zijn er waarschijnlijk veel.’ Als je een handvol mensen tegen elkaar ziet schreeuwen, en je ziet niet de mensen die geen ruzie maken, dan kun je makkelijk denken dat de wereld steeds meer verdeeld raakt.
Ook vervelend: kankeren is besmettelijk. ‘Als een maatschappij verdeeld raakt, dan krijgen zelfs mensen die normaal niet schreeuwen het gevoel dat ze toch moeten meevechten, om te voorkomen dat ‘hun’ kant onder de voet wordt gelopen.’
Ontwikkeling
Albert O. Hirschman was een Amerikaanse econoom die bestudeerde hoe ‘ontwikkelingslanden’ geholpen konden worden om rijker te worden. Niet om het geld, maar omdat corruptie en inefficiëntie leiden tot politieke instabiliteit, en het risico van dictatuur. Wat hij in 1958 schreef, met het vizier op Latijns-Amerikaanse landen, is nog steeds relevant. ‘In plaats van te kijken naar alomvattende plannen, gebaseerd op heroïsche aannames, zouden ontwikkelingslanden zich moeten concentreren op de onzichtbare processen – ‘verborgen beweegredenen’ – die al in het spel zijn.’ (…) ‘Ontwikkeling gebeurt niet door het ontdekken van de perfecte combinatie van bestaande grondstoffen en de correcte manier van ze te benutten, als wel door het zien van processen, drukmiddelen en prikkels; en de manieren waarop technologie en investering veranderingsprocessen in gang brengen.’
Bespreking van een nieuwe biografie van Hirschman.
Lichtpuntjes
Wetenschappers maakten een lijstje van oceaanbeheer dingen die wél goed gaan. Omdat pessimisme leidt tot verlamming, en succesverhalen inspireren.
- De Noordkaper walvis wordt nog steeds bedreigd. Maar de bultrug populatie in de zuidelijke Atlantische Oceaan, die in 1950 was geslonken tot 450, is nu 25.000. Populaties van verschillende andere walvissoorten groeien ook. Zeeschildpadden ook.
- Overbevissing: de FAO schat dat 34% van de visserij is overbevist, maar pollok, sardien, Indiase makreel en geelvistonijn zijn gezond. Buiten de territoriale wateren is toezicht moeilijk, en lijken vloten moderne schepen soms hele gebieden ‘kaal’ te vissen. Maar die industriële visvaart levert slechts 6% op van de totale visvangst wereldwijd, en is duur. En na jarenlang onderhandelen komt er misschien een verdrag over het beperken van subsidie. China, de VS en de EU keren ieder jaar 35 miljard dollar uit aan hun vissers
- Plastic is afschuwelijk en een groot probleem. Maar er zijn afbreekbare verpakkingsmiddelen, en nieuwe worden ontwikkeld. De geschiedenis geeft een hoopvol voorbeeld: begin jaren ’70 werd lood in benzine verboden. Het was niet alleen slecht voor mensen, maar ook voor vissen. In de oceanen was het lood meetbaar aanwezig. Nu, 50 jaar later, is lood in de oceanen nauwelijks meer meetbaar.
Tien miljard
Na een laatste financieringsronde is Reddit nu 10 miljard dollar waard. De website die zich ‘de voorpagina van het internet’ noemt is een gewaardeerde bron voor De Bicker en 50 miljoen andere dagelijkse gebruikers. Er zijn nu 100.000 ‘subreddits’ over specifieke onderwerpen. Gebruik is gratis, waarde voor gebruikers zit in alertfunctie maar ook de reacties van lezers, die vaak deskundig zijn. Nog geen plannen om aandelen publiek uit te geven.
