Hoe meet je corruptie?

Corruptie is moeilijk te meten want inherent onzichtbaar. Dit onderzoek heeft een creatieve invalshoek: is er een correlatie tussen uitkeringen aan arme landen, en de deposito’s bij ‘belastingparadijzen?’ Het antwoord is: ja. Deze schrijvers stellen dat als je kijkt naar bedragen aan ontwikkelingshulp enerzijds en toename aan instroom op ‘offshore,’ gemiddeld 7,5% van ontwikkelingshulp in de zakken van elites in de ontvangende landen verdwijnt.

25 nov.!

… is de premiere van ‘Get Back,’ de documentaire die Peter Jackson heeft gemaakt van de laatste sessies van de Beatles, de opnames voor de LP Let It Be. Dat wil zeggen: deel 1. Delen 2 en 3 op de dagen erna, iedere aflevering ruim twee uur. Gedistilleerd uit 60 uur ruw filmmateriaal, zie de trailer.

En als extra traktatie: hier een portret van Paul McCartney door David Remnick, deze week in The New Yorker:

Tikkie in Brazilië

De centrale bank van Brazilië heeft een soort Tikkie betaalsysteem ontworpen en op de markt gezet dat in de eerste elf maanden al door 110 miljoen Brazilianen minimaal één keer is gebruikt – de helft van de bevolking. Waarom zo snel omarmd? Banken berekenen hoge tarieven voor overboekingen. En corona betekende dat veel mensen gedwongen op urenbasis gingen werken, of los-vast; met dit ‘Pix’ systeem kun je net zo makkelijk betalen als met cash.

Intelesting, Mistel Bond

Waarom heeft Bond – James Bond – nog steeds geen Chinese slechterik tegenover zich gehad? Sinds 1962 speelde het Bond-verhaal zich altijd wel min of meer af in de context van de wereldpolitiek. De eerste films kwamen uit tijdens de Koude Oorlog, en de boeven hadden Russische accenten (hoewel ze niet noodzakelijk Russische agenten waren). In de 21ste eeuw, na 9/11, waren de boeven vaak Einzelgängers die uit waren op wereldheerschappij middels megalomane vernietigingscampagnes. Maar nu … de relatie tussen China en de VS ontwikkelt zich snel tot de Koude Oorlog van onze eeuw. En Hollywood? Sja. China is de grootste bioscoopmarkt ter wereld. Sinds Seven Years in Tibet in 1997 heeft Hollywood geen film meer gemaakt die China in een kwaad daglicht zette.

Vrije markt

Een ‘vrije markt’ werkt alleen als de maatschappij er klaar voor is. Wanneer zijn de burgers er klaar voor? Als ze vertrouwen hebben in de publieke instellingen en juridische waarborgen. Als de meerderheid van de bevolking nog een defensieve instelling heeft, risicomijdend – in de zogeheten ‘Uncertainty Avoidance’ categorie valt -, dan leidt een vrije-markt beleid tot een afname van het gemiddelde inkomen, niet een toename. Studie van twee economen van Tilburg en Radboud, van 67 landen over de periode 1970-2019.

Topchef is robot

Tijdens de pandemie opende een nieuw restaurant in Parijs, genaamd Cala. Specialiteit: pasta’s, maar alleen thuisbezorgd. Het steeg al snel naar de top1% meest gewaardeerde restaurants op de bezorgdiensten van Parijs. Pas toen de lockdown eindigde en mensen het restaurant konden bezoeken werd duidelijk dat de keuken werd bemand door een robot. De begroting van een restaurant is ruwweg 30% huur, 30% ingrediënten en 30% personeel. Cala houdt 30% in de zak en besteedt die deels aan ‘betere ingrediënten,’ wat weer leidt tot blije klanten. De robot kan ook veel sneller werken en dus meer porties per uur uitdraaien. Toekomst: online recepten voor de thuisrobot (‘de 100 beste recepten van NRC’), en restaurants die meer aandacht aan sfeer en comfort moeten besteden.

Oud nieuws (3)

Een Friese patriot – genaamd Aart Nieuwland – schreef in reactie op de Neue Zürcher: ‘De Leeuwarder Courant is ook al even bezig, nl. sinds 1752.’ Op www.Delpher.nl (een vergelijkbare archiefsite als die Zwitserse, maar dan van onze eigen Koninklijke Bibliotheek), vond hij de editie van 25 juli 1789, met een bericht gedateerd 23 juli, dat aanhief: ‘Volgens echte tijdingen uit PARYS, in dato den 16 July, verneemt men het navolgende:’

Volgt een lang verhaal, waarin dit fragment:

Lezer J. Crol kwam later op de middag terug met: ‘Het verhaal over de slag bij Waterloo!’ De editie van 27 juni 1815 had hij in PDF downgeload. Dat kunt u dus ook.

Maar Nieuwland liet het er niet bij zitten. ‘Toch nog even over Amerika en de “verklaring van onafhanglykheit” in Leeuwarder Courant dd 09101776, overmorgen 245 jaren geleden:’

Eindstand: Leeuwarder 2 – Neue Zürcher 1. Daar laten we het bij.

Lees dit wel!

‘Als je van je nieuwsverslaving af wilt komen, lees dan een jaar lang alle kranten een week nadat ze zijn uitgekomen,’ zo ongeveer citeerde ik gisteren Nicholas Taleb.

Alsof ze in Zürich zitten mee te lezen: vanmorgen kreeg ik een bericht van de Neue Zürcher Zeitung doorgestuurd dat begon met de zin: ‘De krant van gisteren is in de regel slechts oud papier. Maar als men maar lang genoeg wacht, worden oude edities van de NZZ “wezenlijk cultuurbezit,” in de woorden van de Zürcher Zentralbibliothek en de Nationalbibliothek.’ Die twee bibliotheken hebben alle kranten van 1780 tot nu gedigitaliseerd en die zijn nu gratis toegankelijk. Op  e-npa.ch.

En de kop boven dit artikel was dan ook: ‘Zo berichtte de NZZ over de Franse Revolutie.’

Ja! Die NZZ was toen al negen jaar bezig! Wie wil dat nou niet lezen? Ze hebben dan de Amerikaanse onafhankelijkheid (1776) net gemist, maar tegen de tijd van de bestorming van de Bastille draaiden de drukpersen wel. Op 14 juli 1789 was dat. Het eerste bericht in de NZZ verscheen op 22 juli 1789 en meldde dat er een hoge prijs op het hoofd van enkele prinsen was gezet; dat de koning, de koningin en hun vertrouwelingen waren gevlucht; dat het arsenaal nu in handen was van de Rijks-standen (‘Reichsstände?’) en de Bastille bezet. (tip J. Crol)

Schande?

Facebook wordt op de pijnbank gelegd door de Wall Street Journal, die allerlei interne documenten gebruikt om te laten zien hoe nonchalant Facebook omgaat met schadelijke content en de gevolgen voor gebruikers. Facebook riposteert door de complete interne memo’s te publiceren, waaruit een andere context blijkt. Ben Evans, Brits veteraan van Silicon Valley, zegt: ‘Ik weet niet of dit iemand van mening doet veranderen. Er is nu een groep mensen die ervan overtuigd is dat Facebook boosaardig is. (…) De rest van ons, wij weten dat er veel rotzooi is op internet, en vooral op Facebook, en dat Facebook niet helemaal de zaken onder controle heeft; en tegelijkertijd moeten we erkennen dat FB 40.000 mensen betaalt om content te filteren, dat dit moeilijk werk is, en dat Facebook misschien te vaak de verkeerde beslissingen neemt, en te vaak groei voorrang geeft boven het oplossen van problemen. ‘Misschien zijn dit soort problemen hooguit te beheersen, niet op te lossen. Maar wanneer zouden we kunnen zeggen dat Facebook erin geslaagd is? Hoe moet je dat succes afdwingen? Hoe schrijf je nou de afdwingbare en meetbare wetgevende respons op ‘sommige sociale media veroorzaken depressies bij sommige gebruikers,’ zonder dat je meteen alle modebladen dwingt te sluiten?’

Tyler Cowen heeft dezelfde reflex.

Schande!

Gebruik maken van een belastingparadijs staat op hetzelfde morele niveau als het opvoeren van hypotheekrente als aftrekpost.  Ja, iedereen moet zijn wettelijk voorgeschreven deel aan het algemeen belang afdragen – maar je kunt van niemand eisen dat hij meer betaalt dan moet. En het gejeremieer over de casus-Hoekstra is potsierlijk. Was het 26.500 euro? Een flintertje van zijn pensioenpot. Wilt u eens kijken hoeveel geld uw pensioenfonds heeft gereserveerd voor u, voordat u begint verontwaardigd te worden? De Pandora papers zijn wel pikant als het gaat om de hoogte van bedragen. Hoe kan een premier van Tsjechië 12 miljoen euro over hebben om een kasteel in Frankrijk te kopen? Maar dat is niet meer zo verbazend als blijkt dat hij al tientallen jaren ondernemer is en volgens Forbes een vermogen heeft van ruim 3 miljard dollar. Dat de koning van Jordanië veel geld heeft, en goede belastingadviseurs, ach daar verbazen we ons toch niet over? Dus wat blijft er dan nog over van deze miljoenen pagina’s.

Belastingontwijking wordt mogelijk gemaakt door slechte wetten en gebrek aan internationale afspraken. Dus kritiek op belasting’paradijzen’ is eigenlijk kritiek op wetgevers. Parlementariërs. Tweede Kamerleden.