wetenschap • tech • gezondheid • geld

Bloedgroep en Covid

Mensen met bloedgroep A hebben een grotere kans op ernstige gevolgen van een Covid-infectie. Causaal, niet slechts correlatie.


Afgehaakt

‘Live’ lijst van bedrijven die hebben gezegd dat ze niet langer zaken doen in Rusland. Teller nu op 200. (tip A. van Rossum)


Kernenergie?

Hoeveel kerncentrales moeten we bouwen in Europa om gas overbodig te maken? 50 tot 150 stuks. Totale capaciteit? 5x Franse kerncentrales. Die zijn gebouwd in 15 jaar. Dus een hele klus, maar wel te doen.

(Lieve collega-journalisten, willen jullie alsjeblieft het woord ‘nucleair’ vervangen door ‘kern?’ Kernafval, kernenergie, kernoorlog, kernwapens, kernafval, splijtstoffen. De Koude Oorlog is duidelijk te lang geleden voor deze generatie scribenten!)


Oorlog voeren (2)

Finland, een andere buur van Rusland, heeft een manier ontwikkeld om de burgerij snel in te zetten. (Finland sloeg een Russische invasie af in 1939.) Niet een groot leger, of een lange dienstplicht voor burgers, maar een korte intense ‘opleiding tot guerrilla’ voor volwassen mannen. Ze leren niet hoe ze in een leger zouden moeten functioneren, met alles wat daarbij hoort; alleen maar hoe ze buitenlandse veroveraars kunnen hinderen en vermoorden.

Dat had Oekraïne ook moeten doen, zegt de Amerikaanse militair strateeg Edward Luttwak. Verder, zegt hij: de 10.000 geweren per dag die worden uitgedeeld aan vrijwilligers in Kiev, zijn niet voldoende. ‘Voor Kiev alleen al heb je een miljoen nodig. Er zijn pakhuizen van de NAVO die vol liggen met die dingen. We kunnen die makkelijk naar de grens sturen en geven aan wie ze maar hebben wil.’ (tip E. Nysingh)


Au

Als Rusland 10 dollar extra winst maakt op elk vat olie dat ze verkoopt, stroomt er 36 miljard dollar per jaar extra in de handelsbalans en regelrecht naar de staatskas. Dus dat zou de oorlogsmachine draaiende kunnen houden. Maar Rusland heeft niet alleen geld nodig. Dit overzicht laat zien hoe ernstig de huidige sancties al zijn.

De drie belangrijkste bedrijfstakken voor het leger – machinebouw, elektronica/computers, transport – zijn voor 50% of meer afhankelijk van geïmporteerde onderdelen. Die komen niet meer.

Het arsenaal dat in Oekraïne wordt vernietigd, moet vervangen worden. Volgens de website Oryx heeft Rusland al 895 voertuigen, lanceerinstallaties en ander groot materieel verloren aan de Oekraïners – waaronder 141 tanks. (24/7 ververst, dit zijn cijfers van gisteravond.)

Medicijnen zijn merendeels import. Passagiersvliegtuigen zijn merendeels van niet-Russische makelij en zonder reserve-onderdelen staan ze al snel aan de grond.

Anderen wijzen er op dat de geblokkeerde toegang tot Swift de Russische banken in cashproblemen brengt, waardoor ze bedrijven niet kunnen helpen om salarissen uit te keren. Ook de overheid niet. Enzovoorts.


Hoe doe je dat, oorlog?

‘Je bent een 22-jarige Oekraïner die net een Kalashnikov in de handen gedrukt heeft gekregen, vier magazijnen met elk 30 patronen, een helm en een kogelvrij vest. Vorige week studeerde je architectuur aan de Nationale Universiteit van Kiev. Nu sta je vooraan. Een officier telt af en legt een hand op de schouder: “Jij bent leider van een schuttersteam.” Hij wijst naar de drie volgende mensen in de rij. “Dat is je team.”‘

Ex-marinier (‘combat leader in the US Marine Corps’) geeft basiscursus vechten. Adembenemend.


Vrije mening

Professor klassieke talen aan Princeton doet verslag van een week conferentie in Boedapest, hoofdstad van het Hongarije van Victor Orban. Onderwerp: ‘De waarden die we aan onze kinderen overdragen.’ Met conservatieve en progressieve denkers, uit Europa en de VS. Hij vindt het een feest.

‘De hele week waren we verwikkeld in echte gesprekken over ingewikkelde kwesties, in plaats van de ‘consensus du jour’ te accepteren – of de consensus te bekritiseren zonder inhoudelijke onderbouwing. We deden dit op het podium, en in de pauzes bij de kersenstrudel. Misschien werden diepe meningsverschillen niet opgelost, maar aan het eind van elke dag schudden we elkaar de hand, maakten we een grapje, en dronken we een glas. Om de volgende dag weer de sabels te kruisen. (…) Hebt u enig idee hoe bijzonder dit is? Zo’n conversatie – doodgewoon vrije meningsuiting over een controversieel onderwerp – zou vandaag de dag bijna ondenkbaar zijn op willekeurig welke progressieve (lees: regressieve) universiteit in de Verenigde Staten.’


Swift

Als u wilt weten wat dat nou precies is en doet. Handleiding voor leken.


IPCC WG2

Zo, dat is nog eens een sappige kop. Maar terzake. U hebt misschien ook Antonio Guterres gezien, secretaris-generaal van de VN, die met bijkans overslaande stem ons waarschuwde dat ons laatste uur heeft geslagen. ‘Ongeveer de helft van de wereldbevolking leeft in de gevarenzone, nú, en veel ecosystemen staan op een point of no return (waarbij ze onherstelbare schade oplopen en niet meer kunnen terugkeren naar de oude toestand), nú,’ zei hij.

Als mensen zichzelf overschreeuwen dan word ik wantrouwend.

Bijgaand een reactie van Roger Pielke Jr op dit rapport. Hij vertelt een aantal dingen die ik niet wist (en dat is nu net de charme van deze nieuwsbrief, dat ik niet pretendeer alles te weten maar juist op zoek ga naar mensen die mij iets vertellen wat ik nog niet wist.) Ik lees hem graag omdat hij zo secuur zijn bronnen vermeldt.

Ik wist bijvoorbeeld niet dat er drie werkgroepen zijn bij de IPCC, die allemaal hun eigen interpretatie geven van de bestaande kennis. Dit is dus niet een ‘nieuwer’ rapport dan dat van eind vorig jaar; het heeft een andere invalshoek op dezelfde kennis.

Groep 1 inventariseert de stand van de wetenschap; groep 2 (deze week) kijkt wat de gevolgen zijn voor het klimaat, welke landen en gebieden het meest kwetsbaar zijn, en in hoeverre aanpassing (‘adaptation’) effectief is. Werkgroep 3 kijkt naar de economische gevolgen van klimaatverandering, en wat aanpassing of mitigatie zou kosten.

Maar ‘werkgroep 2 is afgedwaald van zijn doel om de wetenschap te evalueren, en heeft zich gepositioneerd als een cheerleader voor uitstootvermindering,’ zegt Pielke. Het rendement van aanpassing (dijken, uiterwaarden, verhuizing), dat een hoop kosten van emissievermindering kan wegnemen, krijgt weinig aandacht.

In het IPCC rapport, zegt Pielke, staat: ‘Geraamde schade door overstromingen kan worden teruggebracht tot 1/20ste als mensen voldoende aanpassen.’ Dit is zelfs bij het scenario RCP8.5, één van de zwartste scenario’s en één die de laatste jaren als hoogst onwaarschijnlijk wordt beschouwd. Dit botst dus met de alarmerende toon van Guterres. Maar het staat in het rapport, niet in de samenvatting.

Pielke is gespecialiseerd in storm- en overstromingsschade. Hij praat in dit artikel niet over mogelijk verlies aan biodiversiteit, of de kans op waterschaarste. Oordeelt u zelf.


Zinloos

Dit verhaal helpt de Oekraïners niet, en zal de tragedie niet afwenden. Maar Paul Krugman herinnert ons er aan: oorlog loont niet meer. Dat belet niemand om weer eens een oorlog te beginnen, maar qua rendement is het een zinloze actie. De Nazi’s bezetten landen die samen een BBP hadden dat 2x dat van Duitsland was; maar die landen produceerden maar 30% van de oorlogskosten. Zoals Norman Angell zei: ‘Confiscatie maakt een einde aan de levenslust die nodig zijn voor een productief leven, en het gevoel van veiligheid.’ Krugman voegt toe: een modern leger is ongelooflijk duur en ingewikkeld om draaiende te houden. En we leven in een tijd waarin nationalisme echt is, en bloeit. Het zal de Oekraïense boeren van de middeleeuwen een zorg zijn geweest door wie ze werden uitgebuit. Nu niet meer. (tip A. Nieuwland)

Hier is Yuval Noah Harari met hetzelfde punt. (met dank aan P. Rodts)

En dit is een minder verrassend, maar wel inspirerend verhaal van een andere columnist uit de NY Times, over de bijzondere moed van de Oekraïners.


Abonneer De Bicker

Vul hieronder uw e-mailadres in om u in te schrijven voor de nieuwsbrief
jamie@example.com
Abonneer