Gewicht=energie (2)

Ook Popular Mechanics en de BBC berichten nu over de vorderingen van bedrijven die energie opslaan door gewichten op takelen bij overschot, en energie leveren door de gewichten langzaam te laten dalen. Complementeert schone zon en wind, die zeer wispelturig energie produceren. Het gaat hard nu.

Is te doen

Yuval Noah Harari zegt het nog maar eens, nu op video: als we catastrofale opwarming van de aarde willen voorkomen dan kost dat 2% van het wereldwijde inkomen. Punt. Preciezer gezegd: er zijn een hoop schattingen en voorspellingen, maar de consensus ligt rond 2%: als we dat percentage van het wereldBBP jaarlijks investeren in schone technologie en infrastructuur (dus niet: weggeven in de vorm van subsidies) dan is dat voldoende om de opwarming van de aarde te beperken.

1.000 km Accu

Eindelijk weer een verhaal over accu’s (u weet wel, oplaadbare batterijen) waar serieuze bedrijven met ‘skin in the game’ geld in stoppen. Het concept van de firma ONE is: een accu moet twee dingen doen: energie opnemen en afgeven, en energie bewaren. Als je die twee splitst, en ieder een eigen technologie geeft, kunnen ze  doen waar ze goed in zijn. ONE heeft een Tesla omgebouwd en aangetoond dat het bereik omhoog gaat van 650 naar 1.210 kilometer (als je braaf rijdt) en BMW heeft nu 65 miljoen dollar overgemaakt en gaat een iX ombouwen met deze nieuwe accuset, zodat die bijna 1.000 km bereik heeft.

Edward Luttwak

In mijn allereerste jaar als ‘journalist,’ in 1981 of ’82 in New York, werd ik op pad gestuurd om Edward Luttwak in Washington te interviewen. Nou ja, kwootje halen. Voor de televisie. Hij stond toen bekend als rechtse, of conservatieve – wat dat ook moge betekenen – ‘defensiespecialist.’ Dat was het vinkje dat wij televisiemensen bij hem hadden gezet. Dat geluid was ook nodig, voor deze reportage. Door de jaren heen kwam hij steeds weer terug in het nieuws als commentator, en ik begon te begrijpen dat hij gewoon eigenwijs was, een zelfstandige nadenker. Daar zijn er altijd te weinig van. Maar ik had nog steeds geen idee wie hij was, en waarom hij al die tientallen jaren steeds weer werd opgezocht. Niet alleen door journalisten, ook door ministers en presidenten. Tot dit interview. Ik ga dit keer geen samenvatting geven, dat is onmogelijk, en geen krenten uit de pap, want er zijn er te veel. Maar zijn analyse van de oorlog in Oekraïne is geloofwaardig, want voortkomend uit echte ervaring en kennis van zaken.  Hij deed zaken met Poetin toen die nog een slechtgeklede, onderbetaalde ambtenaar was onder burgemeester Sobchack. Hoe gaat de oorlog eindigen? ‘ ‘Ik hoop op een walgelijk, slap, onverteerbaar compromis.’ Xi JinPing is zo gek op Goethe’s ‘Faust’ dat hij het boek uit zijn hoofd kent. De ene parel na de andere. En wat een bijzonder levensverhaal. (tip I. de Kogel, die het weer had van Leon de Winter)

Soeverein

Branko Milanovic, Amerikaans econoom van Servische geboorte, publiceert de stelling: ‘misschien wil Poetin iets heel anders.’ In hink-stap-sprong erdoorheen:

‘Landen en hun leiders willen twee dingen: soevereiniteit en welvaart. (…) Probleem is dat die twee communicerende vaten zijn. Landen kunnen alleen maar rijker worden als ze minder soeverein worden, namelijk geïntegreerd in de wereld. (…)’

Hij noemt België en Noord-Korea als extremen.

‘Stel nu eens dat ze (Poetin en zijn elite) tot de volgende conclusie zijn gekomen: de pogingen om te verwestersen sinds Peter de Grote zijn mislukt.’  Landen als Finland en Polen werden losgelaten, Russen kregen meer autonomie. ‘Dit leidde uiteindelijk tot het uiteenvallen van het land in 1992. Daarna importeerde het liberalisme, ook uit het Westen, met als resultaat een dramatische verarming van de bevolking, stijgende mortaliteit en zelfmoord, en de diefstal op verbluffende schaal van waarde die door miljoenen was gecreëerd. In die periode volgde Rusland het Westen, had geen eigen initiatief. Militaire bases in Kyrgyzstan werden aan de VS gegeven; ze kregen er niets voor terug. Rusland accepteerde beperkte uitbreiding van NAVO, en kreeg uitbreiding tot aan zijn grenzen. Het werd lid van Europese organisatie maar kreeg het alleen maar kritiek over zich heen;’  etc.

Zo bezien zijn de kosten van sancties de prijs van soevereiniteit. En hoe duurder de vrede, hoe moeilijker het voor de leiders na Poetin wordt om ermee in te stemmen; dus zullen ze geen vrede kunnen sluiten; en zo beklijft de geïsoleerde soevereiniteit, als Euraziatische eenling, die Poetin voor generaties wil vastleggen.

De nieuwe democratie

De Encyclopedia Brittanica werd van zijn troon gestoten door Wikipedia. Decentralisatie, mogelijk gemaakt door technologie. Zou hetzelfde niet kunnen met democratie? Nu kiezen we eens in de vier jaar een groep mensen, die vervolgens in achterkamertjes regels verzinnen voor ons leven. Als je dat nu eens ‘crowdsourcet?’ De hele bevolking mag de hele dag door meestemmen over beleid? Tomas Pueyo is op dreef. Dit is een voortzetting van zijn mijmeringen over de gevolgen van internet. De natiestaat zal verdwijnen, denkt hij, en wat komt daarvoor in de plaats? Dit dus. Hij trekt allerlei parallellen, waaronder het gedecentraliseerd gezag in het leger (geformuleerd door generaal Von Moltke in de 19de eeuw en nu weer succesvol in Oekraïne), en Twitter – in de ogen van Pueyo en misschien ook Elon Musk een prototype van een ‘internetparlement’. Dat noemt hij de vervanger van politiek en media, als een ‘gedecentraliseerd informatie communicatiemiddel.’

‘Burgers hebben veel meer tijd en kennis dan alle wetgevers van de wereld bij elkaar. Wat nog ontbreekt is een ‘mechanisme dat de tijd en de kennis van de samenleving als geheel kan activeren, om wetten te formuleren.’

Is het realistisch? Het is in ieder geval goed om tot nadenken te zetten. Het roept vragen op. Wie gaat de macht uit handen geven? Wie benoemt de poppetjes in de uitvoerende macht? En hoe moet het met de rechtspraak?

Gewicht=energie

Hier hebben we het vaker over gehad. De accu van betonblokken. Te veel energie: daarmee takel je gewicht omhoog. Energie nodig? Laat langzaam een blok beton zakken. Energy Vault bouwt een prototype in Ticino, Zwitserland.

Maar als je dit met een losstaande toren kunt doen, kun je niet hetzelfde doen in een flatgebouw? Misschien kun je zelfs een liftschacht gebruiken? Dat onderzoekt nu een instituut in Wenen.

Veel reacties van u op de NY Times documentaire over Tesla, die zegt dat het zelfsturende systeem niet zijn beloftes waar maakt en onnodige ongelukken veroorzaakt. Een bloemlezing:

‘Ik ben geen Musk-fanboy, vind hem nogal een zak, maar toch de weerlegging… Ten eerste, ik vind al deze artikelen over de “gevaren” van Tesla’s AutoPilot ontzettend oneerlijk – het systeem voorkomt veel meer ongelukken dan het veroorzaakt. Hij trapt op de rem als een auto opeens door een kruispunt komt racen, hij gaat automatisch terug in de oprijstrook als er een auto te snel van achteren komt rijden, hij trapt op de rem als opeens een voetganger op de weg stapt, enz.

“In the 1st quarter, we registered one accident for every 4.19 million miles driven in which drivers had Autopilot engaged. For those driving without Autopilot but with our active safety features, we registered one accident for every 2.05 million miles driven. For those driving without Autopilot and without our active safety features, we registered one accident for every 978,000 miles driven. By comparison, NHTSA’s most recent data shows that in the United States there is an automobile crash every 484,000 miles.”

Wat betreft Musk – vent is zo autistisch als wat, en hij moet echt ontzettend nodig ophouden met afleiding als Twitter, maar t gaat nogal lekker met z’n zaken. Het is best wonderbaarlijk wat ze bij Tesla gedaan hebben het afgelopen jaar: terwijl elke andere automaker fabrieken moest stilzetten vanwege problemen in de bevoorradingsketen kon Tesla in 2021 87% meer voertuigen bouwen dan het jaar ervoor. Vanwege die verticale integratie: ze ontwerpen hun eigen elektronica bijv, terwijl andere fabrikanten afhankelijk zijn van allerlei verschillende chipmakers. Moet je kijken hoe ze bijna exponentieel blijven doorgroeien, dwars door alle tumult heen:

Dus Musk is geweeeeldig geplaatst voor de komende 20 jaar. Ik zou echt nooit geld tegen hem inzetten. En ondanks de dalende koers van Tesla is Musk nog steeds de rijkste man ter wereld, $70 miljard meer dan de #2. We zullen nog vele jaren naar z’n drama moeten luisteren!’ – R. Leslie

‘Waarschijnlijk anticipeer je al op een flinke storm aan reacties van Tesla-eigenaren als je over Tesla schrijft en zulke kritische verhalen deelt.My two cents: volgens mij is het heel duidelijk voor elke Tesla-rijder dat die autopilot een hulpmiddel is net als (adaptive) cruise control, dat het rijden een stuk makkelijker maakt, maar je niet ontslaat van de verplichting om op de weg te letten. Sterker nog: als je vijftien seconden lang je stuur niet aanraakt krijg je waarschuwingen en sinds kort houdt de camera binnen de auto zelfs in de gaten of je wel naar de weg kijkt.Dat stelt volgens mij wel de dodelijke ongelukken in een ander daglicht. Waren deze mensen wel bij de les?En hoe verhoudt zich het aantal ongelukken met auto-pilot per bijv. 100.000 gereden km zich tot andere auto’s?Ook opvallend: Tesla’s autopilot krijgt veel aandacht. Maar bijna alle duurdere auto’s hebben tegenwoordig redelijk vergelijkbare systemen. En uit eigen ervaring kan ik vertellen dat een Mercedes S en een BMW 5-serie vergelijkbaar presteren. In alle drie de gevallen: als je besluit om wat anders te doen tijdens het rijden en je veroorzaakt een ongeluk, dan ben je dat zelf schuld. Maar blijf je bij de les, dan is het een fijn hulpmiddel dat je ook nog eens aantoonbaar kan redden, omdat je zelf ook niet alles in de gaten hebt wat er gebeurt.Dat staat natuurlijk los van de Full Self Driving optie die Tesla nu aanbiedt. Die is nog niet af en het product is in Beta. Dat weet je als je het koopt (overigens alleen in de VS is FSD verkrijgbaar). Wat je wel weet is dat  je recht hebt op alle vooruitgang op dat vlak die Tesla boekt – het gaat immers niet meer om de hardware (die heb je al) maar om de software. Volgens mij is dat best duidelijk voor potentiële kopers.En ja, Musk is veel en veel te positief over het tempo waarmee hij het voor elkaar krijgt. Misschien gaat het hem wel nooit lukken.Musk is geen heilige voor mij, geen ultimate good guy. Maar als Tesla elektrische auto’s niet hot had gemaakt, waar waren dan de andere fabrikanten nu geweest?’ – B. Driessen‘Ik begrijp het ‘Elon Musk’ bashen niet zo. Deze man zal naar mijn overtuiging de enige zijn die over honderden jaren nog herinnerd zal worden uit ons tijdperk, samen met misschien Stephen Hawking.Natuurlijk worden er fouten gemaakt, en het zal allemaal niet perfect verlopen. Echter, wat een waanzinnige prestatie voor iemand geboren in Zuid-Afrika om giganten van bedrijven neer te zetten die allemaal in hun industrie de boel volledig op zijn kop zetten. Ik vind het nog steeds buitenaards; overigens is dat geen argument om hem niet te bekritiseren uiteraard.Ik snap dat als de NY Times een documentaire maakt over deze man dit gedeeld moet worden, maar er is zo veel meer te zeggen….’ – R. Oldenbeuving

1 juni:

Een lezer suggereerde: verwijs ook eens naar podcasts die je goed vindt. Daar denk ik al een tijdje over, maar het probleem is – er zijn niet zo veel goede. Althans, naar mijn smaak. Er wordt wat afgewauweld … Aan de andere kant: de goede zijn vaak juweeltjes. Dus ik begin met twee wat oudere podcast series. Het zijn gewoon ouderwetse, degelijk gemaakte radiodocumentaires. De titels zijn niet ‘gelinkt,’ want ik weet niet op welk instrument u dit leest. Voer gewoon de naam in op uw favoriete podcast-speler.

1. Dan Carlin’s ‘Hardcore History.’ Een meester verhalenverteller. Hoogst persoonlijk. Luister de eerste minuut, en ik beloof u, u bent verkocht. Uren lang. Ik luisterde o.a. series over de Eerste Wereldoorlog, de Franse kruistochten van Julius Caesar (‘The Celtic Holocaust’), het Perzische rijk vóór de bloei van Griekenland ….
2. ’13 Minutes to the Moon’ – van de BBC World Service. Eerste seizoen over de geslaagde reis naar de maan van Apollo 11, met heel veel krakerige opnames van gesprekken tussen de astronauten en ‘Houston,’ waar ik steevast kippenvel van krijg; en lange interviews met betrokkenen. Serie 2 over de bijna-dodelijke missie van Apollo 13.

7 juni:

Heel veel van Klara, één van de publieke radiozenders van België. Die mensen kunnen radio maken! Zelf heb ik genoten van ‘Revolusi,’ waarin David van Reybrouck zijn boek over de geschiedenis van Indonesië vertelt – niet voorleest.
Zelfde geldt voor ‘de Bourgondiërs,‘ door historicus Bart van Loo.
Wat ik nog niet heb beluisterd van Klara, maar werd aanbevolen door lezers en dus op mijn afspeellijstje komt: Zot van Elsschot (Geweldige naam! Zot van Elsschot, dat ben ik zeker): De Zonnekoning; Napoleon.

Daar kunt u al een paar weken mee vooruit. En uit het niet-Belgische domein: Cautionary Tales door econoom Tim Harford, die ook een column in de FT heeft: ‘Geweldige verhalen uit de geschiedenis over mensen die – vaak overmoedig – de vreemdste beslissingen nemen met rampzalige gevolgen. Genieten!’ zegt S. Ottes.

9 juni:

Crash (1)

De documentaire over Elon Musk en Tesla, gemaakt door de New York Times, is vernietigend – en ook betrouwbaar zegt deze verslaggever van de Los Angeles Times die Tesla al jaren volgt. In 2016 werd een bestuurder van een Tesla onthoofd omdat de auto met volle snelheid tegen de zijkant van een vrachtwagen reed. Een identiek ongeluk gebeurde drie jaar later. Een paar kernpunten van de documentaire: de Autopilot werd er door gedrukt, lang voordat de technici ervan overtuigd waren dat hij compleet veilig was. Ironie: Musk, die totale vrijheid van meningsuiting bepleit op Twitter, laat alle werknemers geheimhoudingsverklaringen tekenen. Hier praten ex-werknemers van Tesla voor het eerst ‘on the record.’

‘Zelfsturend’ is een belofte die Musk jaren achtereen heeft gedaan, en nooit heeft ingelost. Niemand behalve Tesla zelf weet hoe vaak er ongelukken of bijna-ongelukken gebeuren door de ‘autopilot,’ omdat de overheid oude software gebruikt die de data niet kan verwerken. Alleen Tesla weet dat, omdat alle auto’s online data doorgeven.  Waarom heeft de toezichthouder NHTSA Tesla nooit berispt, of vergunningen ingetrokken? Tja. Dat is de grote vraag.