UFO

Het Amerikaanse Ministerie van Defensie heeft dit jaar een aparte afdeling opgericht, in onnavolgbaar Amerikaans overheidsjargon genaamd ‘All-Domain Anomaly Resolution Office (AARO).’  Omdat er te veel waarnemingen binnenkwamen van serieuze, hoogopgeleide piloten. Dit eerste jaar zijn er ‘enkele honderden’ meldingen binnengekomen van defensiepersoneel over UAP’s. Wat vroeger ‘Unidentified Flying Objects’ waren heet nu ‘Unidentified Anomalous Phenomena.’ Tussen 2004 en 2021, toen je als piloot nog wel een risico nam door iets te melden dat je niet begreep, waren er 140 meldingen.

Kan altijd erger

Soms is geschiedenis troostrijk. Wie aan het eind van 2022 denkt ‘pfff, wat een krankzinnig jaar, wat een krankzinnige tijd’ – lees dit boek. In 1910-1925 was het in Amerika nog veel gekker. Een racistische president, bommengooiers, anarchisten, striktere censuur dan nu in Rusland, xenofobie, Stasi-achtige surveillance, en natuurlijk racisme. Eén voorbeeld: een filmproducent die een film maakte over de Amerikaanse revolutie werd veroordeeld: ‘Wij zitten in een oorlog waarin Groot-Brittanië onze bondgenoot is.’ Dit is niet het moment  ‘om tweedracht te zaaien.’ Tien jaar gevangenis.

‘American Midnight: The Great War, a Violent Peace, and Democracy’s Forgotten Crisis,’ door Adam Hochschild. Via Amazon en elders.

TikTok?

Moeten we TikTok in de ban doen? Het Amerikaanse Congres overweegt het. Econoom Tyler Cowen zegt: ‘Nee.’

‘Waar is het harde bewijs dat TikTok partijdige, pro-Chinese dingen opdient, of anderszins de publieke opinie beïnvloedt? En overigens, misschien moeten meer Amerikanen juist wat vaker pro-Chinese standpunten horen! Zo lang er een palet van meningen is, natuurlijk.  U verliest uw privacy aan de Chinezen? Ze kunnen overal data over u kopen, van particuliere datahandelaren. En we verbieden ook niet reizen naar China, waar mobiele apparaten vaak volledig leeggezogen worden (daarom nemen kenners vaak ‘wegwerp’ telefoons en laptops mee.) Wat zou precies de juridische basis zijn voor een verbod? “Uw bedrijf irriteert me, dus we gaan het verbieden”? Dat is niet erg sterk.’

‘Als later blijkt dat TikTok toch een vals en effectief instrument is voor politieke propaganda, kunnen we het altijd nog verbieden. Dat zal politiek gezien niet zo moeilijk zijn.’

Simpele vraag aan u: wie moet ik interviewen om een overzicht te krijgen van alle opslagmethodes die hier zijn genoemd? Wie kent de voor- en nadelen? Wie is afstandelijk genoeg om zonder belang en met verstand van zaken een overzicht te geven?

'Hoe gaan we dat opslaan?' Reacties en suggesties

Zoals altijd weten Bicker-lezers meer dan De Bicker. Hier een lange lijst opmerkingen en geweldige vondsten. Te lang voor een nieuwsbrief, dus klik op ‘lees meer’ als u meer wilt.

J. de Kempenaer:

Ook ammoniak zou een energiebuffer kunnen zijn. Ammoniak (NH3) kun je ongeveer net zo gebruiken als methaan (CH4). Dus uit N2 in de lucht en H2 uit elektrolyse, NH3 maken. Dat kun je net zo verbranden als CH4. Groot voordeel, je haalt de ‘C’ helemaal weg uit het systeem. Bron: ScienceDirect.

R. van der Horst:

Opslag-alternatieven die ik voorbij zie komen, die behoorlijk ‘mature’ zijn en waar lithium geen rol speelt. Eerlijk gezegd zijn lithium batterijen er voor gebruik waar ruimte en/ of gewicht beperkingen gelden (telefoons, auto’s e.d.): een Tesla power wall slaat nergens op naar mijn mening, zet gewoon een bult van deze in je kruipruimte:

Voor grootschalige opslag zie je ook vormen opkomen waar lithium geen rol meer speelt, zie bijv. deze:

Of deze,  ‘Vanadium Redox Flow,’ uit Oostenrijk:

Deze om je geest te kietelen, waterkracht d.m.v. elektrische vrachtwagens:

Daarnaast zijn we niet goed bezig: er rijdt, zelfs ook in NL, al een enorm opslagvermogen rond waar we nu niets mee doen qua slimme sturing, onbalans e.d. Ik heb daar eens een stuk over geschreven, en o.a. uit irritatie hierover om die reden geen Tesla gekocht:

C. van de Weijer:

Duurzame bronnen halen fossiel zeker in, en snel. Energie wordt zo’n beetje als water: het komt in perfecte kwaliteit uit de lucht vallen, maar niet waar en wanneer je het nodig hebt. Dus het verschuift van een opwek- naar een opslag- en transportprobleem.

Mijn best guess: Opslag met batterijen voor kortstondig en lokaal en in moleculen voor lange afstand en lange termijn. Voor dat eerste is er overigens genoeg lithium, ik denk dat de capaciteit van alle auto’s en misschien wel genoeg is, of in elk geval in die orde. En zelfs als lithium op is verzinnen we wel wat anders (er is al genoeg gevonden voor alle auto’s in de komende 50 jaar, zelfs zonder recycling).

Die moleculen voor de lange termijn zijn vooral koolwaterstoffen, de natuur is daar niet voor niets op teruggevallen. Want als opwekken bijna gratis is, verschuift zijn de kosten van opslag en transport veel belangrijker en dat verliest waterstof van vloeibare (of eenvoudig vloeibaar te maken) brandstoffen. Synthetische brandstoffen die op de huidige fossiele lijken (voor vliegtuigen, schepen, enkele vrachtwagens en zulks) zullen het merendeel van die energiestromen voor hun rekening nemen.

Maar waterstof gaan we niet de wereld over slepen. Ik vind Micheal Liebreich de meest interessante om te volgens in dezen, die legt het hier goed uit: Hij is ook bekend van zijn ladder:

En qua kernenergie: zo gauw een kerncentrale op een centrale lokatie te maken is (lees: klein genoeg om getransporteerd kan worden op een vrachtwagen), geldt de Smith-wet (elke verdubbeling van productie is 15-25% minder kosten) en kan het wat worden. Kleinere centrales zijn ook makkelijker aan en af te schakelen wat essentieel is, wetende dat het tzt qua kosten alleen voor opvang van wind- en zon-stille dagen nut heeft. Wie daar het meest interessant over schrijft is Thijs Brinkman van https://www.wattisduurzaam.nl

In de wachtrij

Overzicht van ‘groene’ energiecentrales die wachten op aansluiting op netwerken in De Verenigde Staten. Samen zouden ze voldoende capaciteit hebben om alle elektriciteit in de VS ‘groen’ te maken in 2030, zegt dit artikel. Probleem? Ouderwetse kabels die de extra last niet aankunnen, netwerkbeheerders die niet durven investeren, te weinig directieve overheid.

(Wat vooraf ging: als je energiebronnen gelijk trekt (‘levelized’) door alle kosten over de levensduur van de opwekker mee te nemen, zie je dat zon en wind snel goedkoper worden dan fossiele brandstoffen. Maar ze hebben pieken en dalen in productie. Dus er moet opslag naast. Lithium-ion accu’s zullen dat slechts beperkt kunnen worden omdat lithium niet oneindig voorradig is. Dus wat dan wel?)

Allereerst een kanttekening van lezer R. van der Horst: ‘dat zeiden we van olie ook, dat raakt een keer op.’ En kijk eens. ‘Oil is found between the ears of men,’ zei ooit iemand in ‘The Prize’ van Daniel Yergin. Hetzelfde kun je waarschijnlijk zeggen voor alle grondstoffen. Dus misschien is er wel voldoende lithium. Dan nog kan het geen kwaad om alternatieven aan te spreken.

In Finland staat een prototype van een accu met zand. Die kan warmte op 600 ºC ‘enkele maanden’ vasthouden. Verwarmt 100 huizen en een openbaar zwembad. Neemt veel meer ruimte in beslag natuurlijk, is zo groot als een forse silo; maar kost een achtste van lithium-ion, per geproduceerde elektriciteit.  (tip L. Vogelaar)

Een andere lezer herinnerde mij aan de solid-state accu die nu wordt ontwikkeld en volgens de fabrikant in 2024 in auto’s leverbaar zal zijn. Zie deze Bicker van afgelopen zomer.

Andere oplossing: gewichten die opgetakeld worden in perioden van overvloedige energie, en neergelaten als er elektriciteit nodig is. Prototypes worden nu ontwikkeld in Zwitserland, Schotland, Duitsland en Californië.

Tot slot, onlangs ook al in De Bicker: waterstof. Als je naast een windmolenpark een elektrolyse-installatie zet en een tank voor waterstof, kun je de overtollige energie van de wind gebruiken om de elektrolyser aan te drijven; die splitst water (H2O) in zuurstof en waterstof. De waterstof (H2) sla je op, desnoods maandenlang, in de tanks. Optimisme over deze vorm van opslag wordt aangewakkerd door een recente studie die poneert dat elektrolyse, net als zonnecellen en batterijen, een ‘exponentiële’ leercurve heeft en dus ook snel goedkoper wordt.

Er zijn vast nog meer vormen van energie-opslag in ontwikkeling.  Punt is: menselijke nieuwsgierigheid, eventueel gekoppeld aan winstbejag, levert telkens weer oplossingen.

En dit gaat alleen nog maar over energievoorziening op massa-schaal, via centrales. Tegelijkertijd is een trend – ook al weer aangewakkerd door nieuw technologie – naar autarkie. Van het net af, ‘off the grid,’ door aardwarmte, zonnepanelen, steeds goedkopere accu’s.

Gasnetwerk voor waterstof

Nederland heeft een gas-distributienetwerk, voor levering aan energiecentrales. Eindeloos veel kilometer gaspijplijn. Daar zou zou je ook ‘groen opgewekte’ waterstof doorheen kunnen sturen, die verbrand kan worden net zoals gas om elektriciteit op te wekken. Dat is Californië vier jaar lang gedaan, in een experiment van Southern California Gas Co. en University of California in Irvine.

LCOE

Hoe vergelijk je nou de prijzen van zulke uiteenlopende energiebronnen als water, olie, wind, steenkool, kernsplitsing? Door de ‘Levelized Cost of Energy’ methode toe te passen. Een voorbeeld:

Zonnepanelen zijn ook zonder subsidie al goedkoper dan steenkool; en met subsidie kan een windmolen concurreren met gas. Dit ziet er goed uit voor schone energie. Maar, zegt ThinkX (van Silicon Valley ondernemer Tony Seba): de LCOE geeft een verkeerd beeld. Want gaat uit van ruwweg 40 jaar onafgebroken functioneren, onder dezelfde voorwaarden. Maar door de snelle opkomst van betaalbare zonnepanelen en windmolens daalt de levensverwachting van ‘ouderwetse’ centrales op kool en gas. Als je daarvoor corrigeert, valt de LCOE-vergelijking nog veel gunstiger uit voor schone energie. (tip R. van der Horst)

Maar Tony Seba gaat er van uit dat zon en wind hun energie zullen kunnen opslaan. In lithium-ion accu’s. Daar zit een probleem want lithium is maar beperkt voorradig. Zie het volgende item.

Lithium

Als we fossiele brandstoffen willen vervangen door duurzame bronnen zoals wind en zon, moeten we opslagcapaciteit hebben. Voor bewolkte en windstille dagen. De meest gebruikte opslag is een lithium-ion accu. Volgens Jeremy Grantham, een door de wol geverfde investeerder in Boston (zie eerdere Bicker) is er maar 5% van de totale vraag van dat spul in de aarde. Illustratie: de wereldwijde verkoop van EV’s en hybrides verdubbelde vorig jaar, van 3,2 naar 6,7 miljoen. (Dat was 8% van totale autoverkoop.) Het Internationaal Energie Agentschap (IEA) zegt dat er waarschijnlijk een tekort aan lithium ontstaat in 2025. Een mijn-directeur zegt in de Financial Times: ‘Er is simpelweg niet voldoende lithium op dit aardoppervlak om aan de vraag te voldoen. Maakt niet uit wie levert, of wie zijn productie verhoogt.’ Recycling? Op dit moment zielig weinig, maar dat is ook omdat er nog niet genoeg oude EV’s zijn waaruit je lithium kunt halen. World Economic Forum schrijft: ‘in 2030 zou 7% van de lithium voor accu’s uit recycling kunnen komen.’

Dus als er al niet voldoende is voor auto’s, dan zal er ook te weinig zijn voor opslag van energiecentrales. Dus zal die opslag ergens anders vandaan moeten komen.