Aangeklaagd

Politiek | The Economist | 14 juni 2023

“Regering laat gevaarlijke oppositieleider arresteren.” Zo zou je het kunnen formuleren, en dat ziet er niet best uit. En waarom wordt Donald Trump vervolgd, en niet Hillary Clinton of Joe Biden of Mike Pence, die allemaal thuis geheime staatspapieren hadden? De vrienden van Trump hebben argumenten die pijn doen.

Maar … dit is toch anders. Mark Hertling, voormalig luitenant-generaal en bevelhebber van de Amerikaanse troepen in Europa in 2011-12, is woest. ‘Ik heb de hele aanklacht (4x) gelezen. Als ik zie wat, en hoe veel Trump heeft meegenomen, verstopt, en niet beschermd, en dan ook nog weigerde terug te geven, dan ben ik met stomheid geslagen. (…) Deze documenten waren waarschijnlijk heel gedetailleerde analyses van geheime informatie (…) ‘Ik heb spionagediensten, legereenheden, BZ-functionarissen zien zweten om dit soort documenten te schrijven en te zorgen dat ze kloppen. Al deze mensen wisten dat ze het ab-so-luut goed moesten formuleren omdat hun werk, hun conclusies, onder ogen zouden komen van beslissers op sleutelposten. (…) ‘Die gebruiken de informatie om moeilijke beslissingen te nemen. VOOR onze burgers, VOOR ons land. Eén zin was als een kaakslag: Trump die zegt: ‘Mijn dozen.’ Dit zijn geen ‘privé-papieren.’ (…) Als legerleider gebruikte ik al dat soort documenten: Secret, Top Secret, TS-SCI, TS-HCI, NOFORM, TK. De enige reden dat ik ze mocht zien was omdat ze me konden helpen om betere beslissingen te nemen. Voor ons land.’

The Economist, nuchter als altijd: veel te veel documenten worden in Amerika als ‘classified’ (geheim) bestempeld. “in de praktijk worden bezitters ervan alleen vervolgd als ze weigeren ze terug te geven, of het OM tegenwerken, of ze niet goed opbergen, of delen met derden. Trump wordt beschuldigd van alledrie. Trump liep het Witte Huis uit met minstens 15 dozen met tenminste 30 dossiers waarop stond ‘top secret.’ De aanklacht gaat niet over deze dossiers, omdat de medewerkers van Trump ze hebben ingeleverd. Het probleem is dat Trump daarna nog steeds een aantal top-secret documenten achterhield en zijn advocaten opdracht gaf ze te verbergen of te vernietigen.’

Stipje

Wetenschap | Twitter | 14 juni 2023

Lichtblauw stipje. ‘Pale blue dot.’ Dat werd de naam van de foto die de Voyager maakte van de Aarde in 1990 van een afstand van zes miljard kilometer, toen hij op het punt stond ons sterrenstelsel te verlaten. Oud nieuws, dus waarom hier? Omdat Carl Sagan, de Amerikaan die als geen ander wetenschap populariseerde, er een ode aan wijdde. Poëzie. Let op de cadans. Dus ik ga het niet vertalen.

“Look again at that dot. That’s here. That’s home. That’s us. On it, everyone you love, everyone you know, everyone you ever heard of, every human being who ever was, lived out their lives. The aggregate of our joy and suffering, thousands of confident religions, ideologies, and economic doctrines, every hunter and forager, every hero and coward, every creator and destroyer of civilization, every king and peasant, every young couple in love, every mother and father, hopeful child, inventor, and explorer, every teacher of morals, every corrupt politician, every ‘superstar,’ every ‘supreme leader,’ every saint and sinner in the history of our species lived there — on a mote of dust suspended in a sunbeam. The Earth is the only world known so far to harbor life. There is nowhere else, at least in the near future, to which our species could migrate. Visit, yes. Settle, not yet. Like it or not, for the moment the Earth is where we make our stand. It has been said that astronomy is a humbling and character-building experience. There is perhaps no better demonstration of the folly of human conceits than this distant image of our tiny world. To me, it underscores our responsibility to deal more kindly with one another, and to preserve and cherish the pale blue dot, the only home we’ve ever known.”

Oorlog in Oekraïne

Sinds de Russische inval in Oekraïne ben ik Twitter gaan lezen – eindelijk. Eén van mijn vaste bronnen is Mick Ryan, gepensioneerd generaal-majoor uit Australië. Hij geeft nu een lijstje van de mensen die hij leest. Nuttig voor wie hongert naar informatie over die oorlog, zoals De Bicker. Een paar kende ik – Lawrence Freedman, Tim Snyder, Phillips O’Brien, Iuliia Mendel – een paar heb ik op mijn volglijstje gezet omdat ze worden gevoed door bronnen in Oekraïne: Andy Milburn, oud-marinier VS, was ooggetuige in Bakhmut;  Stefan Korshak, defensie-verslaggever bij de Kiyv Post.

Rusland vandaag

(foto: BBC)

We weten nu allemaal wel ongeveer hoe erg de repressie is, maar dit verhaal van de BBC vond ik mooi. De politieke partij Yabloko heeft een zaaltje in Moskou waar je brieven kunt schrijven aan dissidenten die in de gevangenis zitten. Portretten met hun biografieën hangen aan de muren. ‘Als je niks te doen hebt gaat je hoofd denken dat je alleen bent,’ zegt een aanwezige. ‘Je kunt depressief worden. Dus ik hoop dat ze zich een beetje beter voelen als ze deze kaarten en brieven lezen.’ En voor de schrijvers is het een daad van stil verzet.

Oorlog in Oekraïne

Politiek | Substack | 9 juni 2023

Sinds de Russische inval in Oekraïne ben ik Twitter gaan lezen – eindelijk. Eén van mijn vaste bronnen is Mick Ryan, gepensioneerd generaal-majoor uit Australië. Hij geeft nu een lijstje van de mensen die hij leest. Nuttig voor wie hongert naar informatie over die oorlog, zoals De Bicker. Een paar kende ik – Lawrence Freedman, Tim Snyder, Phillips O’Brien, Iuliia Mendel – een paar heb ik op mijn volglijstje gezet omdat ze worden gevoed door bronnen in Oekraïne: Andy Milburn, oud-marinier VS, was ooggetuige in Bakhmut; Stefan Korshak, defensie-verslaggever bij de Kiyv Post.

Rusland vandaag

Politiek | BBC | 9 juni 2023

We weten nu allemaal wel ongeveer hoe erg de repressie is, maar dit verhaal van de BBC vond ik mooi. De politieke partij Yabloko heeft een zaaltje in Moskou waar je brieven kunt schrijven aan dissidenten die in de gevangenis zitten. Portretten met hun biografieën hangen aan de muren. ‘Als je niks te doen hebt gaat je hoofd denken dat je alleen bent,’ zegt een aanwezige. ‘Je kunt depressief worden. Dus ik hoop dat ze zich een beetje beter voelen als ze deze kaarten en brieven lezen.’ En voor de schrijvers is het een daad van stil verzet.

Verval valt mee

Gezondheid | Nature | 8 juni

‘De samenleving wordt steeds ruwer/egoïstischer/harder/onaardiger.’ Is dat zo? Promotie-onderzoek bestudeerde 70 jaar opiniepeilingen en concludeert: het percentage mensen dat klaagt over verval van normen en waarden is in 1949 even groot als in 2019. Twee mogelijkheden: óf we worden al 70 jaar, zonder onderbreking, steeds onaardiger; óf het is een perceptie van de ondervraagden, en kennelijk een hele hardnekkige, die iedere generatie terugkeert. Lijden we collectief aan nostalgie?

Rovers

Geld | American Prospect | 8 juni 2023

Twee Amerikaanse boeken over ‘private equity,’ de ene getiteld ‘These are the Plunderers’ en de andere ‘Plunder: private equity’s plan to pillage America’laten geen twijfel bestaan over hoe ze denken over deze beleggers. Het bedrijfsmodel: koop een bedrijf, betaal ervoor met geld uit de kas van datzelfde bedrijf, of leen het geld en laat het terugbetalen door het gekochte bedrijf. Dit kan in gewetenloze handen afschuwelijke gevolgen hebben. Bedrijfsvoering wordt op droog brood gezet om de schuld te kunnen afbetalen, zodat werknemers en klanten de dupe zijn. De ene is geschreven door een Pulitzer Prize-winnaar, de andere door een voormalig anti-trust jurist bij het Amerikaanse ministerie van Justitie, dat ook ooit de werkgever was van Joseph Borkin, die een biografie schreef over IG Farben. Dit laatste weetje hebben we te danken aan de recensent van deze boeken, die het werk van Borkin gebruikt om fijntjes uit te leggen hoe die chemiefabriek slaven kocht bij het naburige Auschwitz. Genadeloze boeken, genadeloze bespreking, maar verontrustend materiaal over excessen die niet alleen in de VS voorkomen.

Rovers

Twee Amerikaanse boeken over ‘private equity,’ de ene getiteld ‘These are the Plunderers’ en de andere ‘Plunder: private equity’s plan to pillage America’ laten geen twijfel bestaan over hoe ze denken over deze beleggers. Het bedrijfsmodel: koop een bedrijf, betaal ervoor met geld uit de kas van datzelfde bedrijf, of leen het geld en laat het terugbetalen door het gekochte bedrijf. Dit kan in gewetenloze handen afschuwelijke gevolgen hebben. Bedrijfsvoering wordt op droog brood gezet om de schuld te kunnen afbetalen, zodat werknemers en klanten de dupe zijn. De ene is geschreven door een Pulitzer Prize-winnaar, de andere door een voormalig anti-trust jurist bij het Amerikaanse ministerie van Justitie, dat ook ooit de werkgever was van Joseph Borkin, die een biografie schreef over IG Farben. Dit laatste weetje hebben we te danken aan de recensent van deze boeken, die het werk van Borkin gebruikt om fijntjes uit te leggen hoe die chemiefabriek slaven kocht bij het naburige Auschwitz. Genadeloze boeken, genadeloze bespreking, maar verontrustend materiaal over excessen die niet alleen in de VS voorkomen.

Verval valt mee

‘De samenleving wordt steeds ruwer/egoïstischer/harder/onaardiger.’ Is dat zo? Promotie-onderzoek bestudeerde 70 jaar opiniepeilingen en concludeert: het percentage mensen dat klaagt over verval van normen en waarden is in 1949 even groot als in 2019. Twee mogelijkheden: óf we worden al 70 jaar, zonder onderbreking, steeds onaardiger; óf het is een perceptie van de ondervraagden, en kennelijk een hele hardnekkige, die iedere generatie terugkeert. Lijden we collectief aan nostalgie?

Aardwarmte

In het rijtje ‘duurzame energiebronnen’ komt aardwarmte relatief weinig in het nieuws. Omdat de aardkorst op de meeste plekken te dik is om betaalbaar te boren. Zes kilometer is wel nodig op de meeste plekken. Dat is een lange boor. Risico van slijtage, breuk van de boor, etc. Reparatie op die afstand is tijdrovend en dus duur. Twee bedrijven, eentje in de VS en eentje in Slowakije, zeggen nu nieuwe technologie te hebben om diep boren betaalbaar te maken. De Slowaak zegt dat hij al een succesvolle test heeft uitgevoerd met de nieuwe boor. Voor de liefhebber: filmpje.

AI piekt?

Technologie | Noahpinion | 6 juni 2023

Large Learning Models (LLM's) zijn duur om te bouwen en te draaien; en de hoeveelheid lesmateriaal is beperkt; dus het zou best kunnen dat de ontwikkeling van AI binnenkort een plateau bereikt. Dat we op het steilste punt van de S-curve zitten. Een LLM met 1 biljoen parameters kost nu $300 miljoen om te bouwen; eentje met 10 biljoen zou $30 miljard kosten. En LLM's worden getraind door het hele internet te lezen en te absorberen; maar de hoeveelheid kwalitatief goede, Engelstalige tekst zou al in 2026 volledig zijn gebruikt. (zegt deze studie.) Dus hoe maak je hem dan slimmer? Nvidia zou nog snellere chips kunnen maken, massaproductie maakt onderdelen goedkoper, nieuwe trainingsmethodes laten de LLM sneller en/of slimmer leren. Maar een groeivertraging is niet denkbeeldig.

Schmidhuber

Technologie | Marg revolution | jun 2023

Duitser Jürgen Schmidhuber (1963) geldt als één van de pioniers van AI. Hij heeft niet zijn handtekening gezet onder pamfletten die waarschuwen voor de gevaren van 'AGI.' Een AI die hij met collega's al in 2012 ontwikkelde was in staat om borstkankercellen te herkennen. 'Sommige van de neurale netwerken die we laatste 30 jaar hebben ontwikkeld worden gebruikt in duizenden medische toepassingen.'

'Er is veel grotere commerciële druk om 'goedaardige' AI te maken dan 'kwaadaardige,' omdat bedrijven je iets willen verkopen, en jij gaat alleen maar dingen kopen waarvan je denkt dat je er iets aan hebt.' 'Maar ja, Schwarzenegger-achtige doemscenario's grijpen nu eenmaal je aandacht, meer dan documentaires over hoe AI het leven veraangenaamt.'

Computers worden iedere tien jaar honderd keer krachtiger, al sinds 1941. 'Veel van wat GPT-4 kan, was vorige eeuw al mogelijk; maar nu pas breed bruikbaar omdat computerkracht veel goedkoper is geworden.'

Dus? Wat zegt u tegen uw kinderen?

'Ik heb twee dochters van 23 en 25. Ik zeg tegen ze: 'Jullie gaan waarschijnlijk meemaken dat er nieuwe soorten intelligentie verschijnen, die in veel opzichten superieur zijn.' Hoe bereid je je daar op voor? Leer hoe je nieuwe dingen leert!'

Maar dan sluit hij af: 'Wat is het doel van het heelal? Dat weten we niet. Maar misschien is wat nu gebeurt een deel van het antwoord. Mensen moet je niet zien als het kroonjuweel van de creatie. Beschouw menselijke beschaving als onderdeel van een veel groter plan, een belangrijke stap (maar niet de laatste) op de weg van het heelal van hele simpele omstandigheden naar onpeilbare complexiteit. Misschien dat het heelal nu begonnen is die volgende stap te zetten.'

Tja. And in the long run we're all dead.

Ontmaagd

Ook belangrijk | Marginal Revolution | 5 juni 2023

Ja Nederland staat ook in 't rijtje. En België.

(Net op tijd bedacht ik me dat ik de essentiële vraag niet had gesteld: 'Wat is de bron?' Die is bij geen één grafiekje van 'World of Statistics' te vinden. Na wat googlen vond ik: een enquete door Durex uit 2017)

AI piekt?

Large Learning Models (LLM’s) zijn duur om te bouwen en te draaien; en de hoeveelheid lesmateriaal is beperkt; dus het zou best kunnen dat de ontwikkeling van AI binnenkort een plateau bereikt. Dat we op het steilste punt van de S-curve zitten. Een LLM met 1 biljoen parameters kost nu $300 miljoen om te bouwen; eentje met 10 biljoen zou $30 miljard kosten. En LLM’s worden getraind door het hele internet te lezen en te absorberen; maar de hoeveelheid kwalitatief goede, Engelstalige tekst zou al in 2026 volledig zijn gebruikt. (zegt deze studie.) Dus hoe maak je hem dan slimmer? Nvidia zou nog snellere chips kunnen maken, massaproductie maakt onderdelen goedkoper, nieuwe trainingsmethodes laten de LLM sneller en/of slimmer leren. Maar een groeivertraging is niet denkbeeldig.