Oorlog tussen China en VS?

Oorlog tussen China en VS?

‘Oorlog tussen China en de VS is onvermijdelijk omdat in de geschiedenis een heersende macht oorlog begint met een bedreigende, opkomende macht.’ Dat wordt nogal eens geponeerd door historici die zich beroepen op Thucydides. Die zou gezegd hebben dat de Peloponnesische Oorlog is begonnen omdat Sparta zich bedreigd voelde door de opkomst van Athene. ‘De Fuik van Thucydides’ noemt Harvard-prof Graham Allison dat in zijn nieuwe boek.

Sinoloog Arthur Waldron maakt gehakt van die theorie en de rest van het boek. ‘Laten we beginnen met te constateren dat twee van grootste classici van de afgelopen eeuw (…) lang geleden hebben bewezen dat er helemaal niet zoiets bestaat als ‘de Fuik van Thucydides.” Zo luidt de openingszin. Er waren vele aanleidingen en oorzaken voor de Peloponnesische Oorlog, zoals meestal bij oorlogen. Maar Athene begon uiteindelijk, niet Sparta. (En Athene verloor.) Dus de hele theorie van Thucydides klopt niet, als hij hem zelf ooit al zo bedoeld heeft. De twintigste eeuw bevat voldoende voorbeelden van opkomende en wegkwijnende machten waarbij de theorie van Thucydides niet opging.

Overigens, zegt Waldron: West-Europa beslaat een iets groter grondgebied dan de VS; heeft een BBP van $20 biljoen tegenover $19 biljoen voor de VS; 1,8 miljoen soldaten tegenover 1 miljoen voor de VS; en een hoger gemiddeld opleidingsniveau. Dus de EU, niet China, zou een bedreiging moeten zijn voor de VS.

Maar dan gaat Waldron verder. Prof. Allison noemt de enorme defensie-uitgaven van China, de staalproductie, de steenkoolproductie, de maakindustrie die de hele wereld lijkt te overweldigen, en het landjepik in de South China Sea, de Filippijnen en eldersals aanwijzingen dat China expansief is en dus de VS zorgen zou moeten baren.

Maar hij ziet over het hoofd welke enorme problemen China heeft. China heeft te weinig energiebronnen, dus wil tientallen kernreactoren gaan bouwen. Er is te weinig water voor de bevolking en de primitieve infrastructuur verkwist het. Het land is buitengewoon inefficiënt. Een standaard energie-eenheid produceert in China 33 cent aan ‘product,’ vergeleken met 77 cent in India, $3 in Europa, en $5,55 in Japan. Dit moet beter, terwijl de milieuvervuiling ook moet worden aangepakt. Tegelijk heeft het land een ‘brain drain’ juist nu het talent nodig heeft om deze technische en praktische problemen op te lossen. Chinezen die de kans krijgen, emigreren. (Xi Jinping’s dochter studeert aan Harvard, zijn ex woont in Engeland.) De komende decennia moet China immense problemen oplossen, op een schaal waar geen handleiding voor bestaat. Misschien heeft de VS, de andere partij, er wel zin in – maar China heeft echt geen tijd om ruzie te zoeken. Onvermijdelijk is oorlog in ieder geval niet, zegt Waldron.