‘Dark globalisation’

'Dark globalisation'

Wat als kapitalisme en democratie nu eens niet onvermijdelijk vanuit het Westen de wereld zouden overgaan, maar fascisme vanuit het Oosten – Rusland – zou overwinnen? Gesprek tussen historici John Connelly (UC Berkeley) en Timothy Snyder (Yale), die net ‘The Road to Unfreedom’ publiceerde. Zijn stelling: er is de ‘politiek van de onvermijdelijkheid’ en de ‘politiek van de eeuwigheid.’ De onvermijdelijkheid denkt dat we met zijn allen op weg zijn naar iets beters, dus lineair; de eeuwigheid denkt dat de geschiedenis zich herhaalt en dus cyclisch is. De Weg Naar Onvrijheid is het pad dat loopt van onvermijdelijkheid naar eeuwigheid.

‘Die manier van denken overwint als je ophoudt te geloven in vooruitgang, bijvoorbeeld door een enorme kloof tussen rijk en arm, of door een schok.’ In Rusland is die manier van denken al ingesleten: kapitalisme zou democratie brengen, toch? Maar dat leidde tot oligarchen en een enorme teleurstelling voor de meeste Russen. Maar ook in de VS sinds 2008 vindt de ‘politiek van de eeuwigheid’ vruchtbare bodem.

De Russische machthebbers kunnen moeilijk hun staatsinrichting als lichtend voorbeeld nemen. Niemand zou ze geloven. Dus wijzen ze steeds op de problemen van andere landen – Engeland, de VS, West-Europa – zodat Russen hopelijk concluderen dat iedereen er een zootje van maakt. De zwakke plekken in de VS zijn de ongelijkheid, discriminatie, campagnefinanciering en de indirecte verkiezing middels kiesmannen; daarop richt de Russische cybercampagne zich dus.

Internet helpt. Wij nemen de informatie die we snappen, en daardoor vormen we groepen. Online in plaats van mens-tot-mens, en dat maakt ‘anderen’ abstracter en dus makkelijker om wreed tegen te zijn. ‘Internet blijkt heel geschikt om een fascistische mentaliteit te ontwikkelen.’

‘Het basisprincipe van opvolging is de kern van politiek: hoe ga je van een situatie waarin je een leider hebt met geld en macht, naar een staat met wetten en instituten? Democratie is in de kern precies een manier om dat probleem op te lossen.’