Aardbevingen
Aardbevingen
Misschien nuttig contact voor Groningen, NAM en Den Haag: in Zwitserland is een langjarig onderzoek begonnen waarmee men hoopt te achterhalen hoe aardbevingen voorkomen kunnen worden bij diepe boringen. Zwitsers willen in de toekomst een groot deel van hun energievoorziening uit aardwarmte halen. Heet water in de diepte aanboren, dat vervolgens via buizen stoomturbines kan aandrijven. Maar een geothermieproject in Basel en ook één nabij Sankt Gallen veroorzaakten aardbevingen en aantoonbare schade aan gebouwen en moesten daarom tussen 2010 en 2014 stilgelegd worden.
Zwitserland heeft geen klei, maar graniet onder de grond, 390 miljoen jaren oud. Hoe voorkomen wij kunstmatige aardbevingen, ‘induzierte Seismizität’ zoals dat in mooi efficiënt Duits heet?
Om in Zwitserland uit aardwarmte elektriciteit te produceren moet op 4.000 tot 5.000 meter diepte 200 liter water per seconde door het gesteente opgepompt worden, waarbij het zich 100-150ºc opwarmt.
Nog geen antwoorden, wel onderzoeksvragen. Hoe ontstaan aardbevingen daarbij? Welke invloed hebben de stroom, de drukveranderingen, de wrijving daarbij? Kun je de aardbeving beïnvloeden door de druk te veranderen? Kan zoiets voorspeld worden? Beweegt de rots als hij eenmaal doorboord is? En zijn resultaten van experimenten op relatief ondiep niveau wel toepasbaar op wat er gebeurt op grote diepte? Onderzoek loopt tot 2022. (tip J. Crol)